Czy mogę jako rolnik dorabiać na umowę o dzieło?

Różnica pomiędzy opłacaniem ubezpieczenia w ZUS, a w KRUS

Chcąc odpowiedzieć na Pani pytanie w sposób kompleksowy oraz pełny należy wyjść od wskazania różnicy pomiędzy opłacaniem ubezpieczenia w ZUS, a w KRUS.

Składki w ZUS opłacane są przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą regulowaną przez odmienne przepisy lub zatrudnionych na umowę o pracę lub umowę zlecenia. Ubezpieczenie w KRUS zaś zarezerwowane jest dla rolników.

Ustawa precyzyjnie wskazuje, kogo uważa się za rolnika, a kogo za domownika rolnika. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 ustawy rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. Dodatkowo ubezpieczonym w rolniczej Kasie może być nie tylko rolnik, ale również domownik rolnika.

Ustawa za domownika rozumie osobę bliską rolnikowi, która:

– ukończyła 16 lat,

– pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,

– stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Zobacz również: Czy rolnik może zatrudnić pracownika?

Kiedy domownik lub rolnik nie podlega ubezpieczeniu w KRUS

W tym miejscu ustawa precyzuje również, kiedy domownik lub rolnik nie może podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS. Ma to miejsce w przypadku, gdy rolnik lub domownik będzie podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu. Podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu w przypadku Pani będzie miało miejsce, gdy zostanie Pani zatrudniona na umowę o pracę lub umowę zlecenie – gdyż obie te umowy rodzą konieczność zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych – w tym przypadku w ZUS. Pamiętajmy bowiem, że podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wiąże się z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym oraz zdrowotnym w ZUS – bez żadnych wyjątków. To zaś oznacza utratę prawa do opłacania ubezpieczenia w KRUS.

Zawarcie umowy zlecenia od pewnego czasu wiąże się również z koniecznością objęcia takiej osoby ubezpieczeniem społecznym w ZUS oraz koniecznością opłacania podatku dochodowego PIT od tejże umowy. W tym przypadku ustawodawca przewidział jednak wyjątek w postaci progu dochodowego, który nie może zostać przekroczony.

Zgodnie bowiem z treścią ust. 1 art. 5b „Rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, został objęty innym ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), lub powołania do rady nadzorczej, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, pomimo objęcia go z tego tytułu innym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przychód osiągany z tego tytułu w rozliczeniu miesięcznym nie przekracza kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ustalonemu na podstawie odrębnych przepisów”.

Możliwość zawarcia cywilnoprawnej umowy zlecenia i umowy o dzieło

Wobec powyższego bez problemu można zawrzeć cywilnoprawną umowę zlecenia, jednakże musi Pani pamiętać, aby wynagrodzenie nie przekraczało kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które od 1 stycznia 2019 roku wynosi 2250 zł brutto. Koniecznie w tym przypadku musi Pani pamiętać o zgłoszeniu tego faktu również w swojej placówce KRUS. Od daty zawarcia umowy jest na to 14 dni – przekroczenie tego terminu może skutkować utratą praw do rolniczego ubezpieczenia społecznego w KRUS.

Brak jest również przeciwwskazań, aby zawarła Pani umowę o dzieło. Umowa o dzieło po jej zawarciu nie rodzi konieczności zgłoszenia tego faktu do ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie skutkuje wykluczeniem z ubezpieczenia w KRUS. Brak jest w tym przypadku limitu wynagrodzenia, inaczej niż ma to miejsce przy umowie zlecenia. Po wykonaniu przez Panią umowy o dzieło istnieje obowiązek wystawienia rachunku, na którym umieszczone powinny być koszty uzyskania przychodów oraz kwota należnego wynagrodzenia.

Podleganie ubezpieczeniu społecznemu przy prowadzeniu pozarolniczej dzielności gospodarczej

Pozostaje jeszcze kwestia prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z przepisem art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu tej działalności, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli:

1) podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą, lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników;

2) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu. Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu. Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS;

3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. Kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej"Monitor Polski", w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Mając na uwadze powyższe, musi Pani spełniać konkretne warunki, aby móc dalej opłacać składki w KRUS i pozostawać w ubezpieczeniu KRUS. Czyli najważniejsze – musi Pani podlegać pod KRUS od minimum 3 lat i dalej prowadzić działalność rolniczą oraz zgłosić ten fakt naczelnikowi urzędu skarbowego. Ponadto nie może Pani być pracownikiem na umowę o pracę, nie może mieć Pani ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie może przekroczyć kwoty granicznej. Jeśli chodzi o tę kwotę to nie jest ona zbyt wysoka, w 2018 roku wynosiła 3376 zł za poprzedni rok. Teraz oczywiście ten problem by Pani nie dotyczył, jednak straci Pani tę możliwość w następnym roku, jeśli Pani tę kwotę przekroczy, będzie ona lekko podniesiona jednak na pewno nie będzie wynosić więcej niż 3500 zł.

Jeśli kwota tego podatku przekroczy „roczną kwotę graniczną”, a także jeżeli nie zostanie zachowany powyższy termin złożenia zaświadczenia albo oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie/oświadczenie w jednostce Kasy, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu. Osoba ubezpieczona powinna w ciągu 14 dni zgłosić fakt zaprzestania wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Dlatego ze swojej strony uważam, że najlepszym rozwiązaniem będzie umowa o dzieło.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.