• Autor: Iryna Kowalczuk
Niedawno zmarł brat, który posiadał gospodarstwo rolne. Był kawalerem, nie zostawił testamentu. Matka żyje, ma zapisane dożywocie. Kto dziedziczy po zmarłym? Mam też 3 siostry. Czy można podzielić gospodarstwo?
Poniżej postaram się wyjaśnić Panu wątpliwości związane z dziedziczeniem spadku po zmarłym bracie.
Kodeks cywilny (K.c.) w części dotyczącej spadków ustala reguły zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i na podstawie testamentu.
Według art. 93 § 1 K.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom (czyli wnukom spadkodawcy) w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.
W przypadku braku dzieci (zstępnych) spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W sytuacji braku dzieci i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych.
Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych.
Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału między dalszych zstępnych spadkodawcy.
Te reguły dotyczą jedynie sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. W przeciwnym wypadku dziedziczenie następuje zgodnie z treścią rozrządzenia testamentowego.
Jak zatem wynika z powyższych zasad dziedziczenia, spadek po Pana bracie odziedziczy Pana mama w 1/2 udziału w spadku, a pozostała 1/2 udziału przypadnie Panu i Pana rodzeństwu w częściach równych. Ustanowienie służebności osobistej na rzecz mamy nie przeszkadza w przeprowadzeniu podziału spadku.
Zobacz również: Podział gospodarstwa rolnego
Podział nieruchomości w trakcie działu spadku może być bowiem dokonany w sądzie tylko w następujący sposób:
Jeżeli spadkobiercy dojdą do porozumienia i zaproponują swój wariant podziału nieruchomości, to sąd może podzielić nieruchomość po ich myśli. A więc w Pana sprawie wszystko zależy od tego, czy Pana rodzeństwo zgodzi się na ugodowy dział spadku. W zasadzie sąd związany jest sposobem podziału podanym przez spadkobierców w zgodnym wniosku. Sąd może od tego odstąpić jedynie wówczas, gdy występuje sprzeczność proponowanego podziału z prawem, z zasadami współżycia społecznego lub gdy podział naruszałby w sposób rażący interesy osób uprawnionych.
W razie braku zgodnego wniosku o dział spadku sąd powinien dokonać działu spadku z uwzględnieniem składu dzielonego spadku oraz interesów poszczególnych współspadkobierców. Oczywiście tak czy inaczej powinien Pan wnieść wniosek z zaproponowanym przez siebie sposobem działu spadku po bracie, jeżeli to Pan będzie wnioskodawcą w sprawie podziału.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Iryna Kowalczuk
Magister prawa, absolwentka Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych Ukrainy, uzyskany tytuł: magister prawa ukraińskiego; ukończyła także Studium Podyplomowe prawa UE na Uniwersytecie Warszawskim. Doświadczenie nabyła w trakcie pracy w dwóch kancelariach adwokackich. Ze względu na biegłość w analizie różnorodnych zagadnień prawnych w serwisie ePorady24 pełni funkcję administratora. Udziela porad z zakresu prawa spadkowego i rodzinnego oraz w sprawach związanych z prawem ukraińskim. Biegle posługuje się zarówno językiem ukraińskim, rosyjskim, jak i polskim.
Zapytaj prawnika