• Data: 2024-10-24 • Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Chciałbym wliczyć okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców oraz we własnym gospodarstwie do stażu pracy. Urząd gminy pisemnie poinformował mnie, że nie prowadzi ewidencji osób pracujących w indywidualnych gospodarstwach. Mam zaświadczenie ze starostwa potwierdzające istnienie gospodarstwa rodziców oraz zaświadczenie wskazujące, że byłem cały czas zameldowany pod adresem gospodarstwa. Niestety brakuje mi zeznań świadków – urząd gminy nie przyjmuje i nie potwierdza zeznań świadków. Które okresy mogę wliczyć do okresu pracy? Pracowałem w gospodarstwie od 16 roku życia, skończyłem studia, staże (z urzędu pracy), przez 3 miesiące byłem zatrudniony, następnie od 2016 do 2020 r. miałem umowę o dzieło (prowadziłem własne gospodarstwo od 2016 roku). Co powinny zawierać zeznania świadków, aby je zaakceptowano?
Podstawą prawną do udzielenia odpowiedzi na wskazane przez Panią pytanie jest ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. z 1990 r. Nr 54, poz. 310), zwana dalej w skrócie „ustawą”.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy: „Ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także:
1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,
2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,
3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin”.
Jeżeli chodzi o pojęcie domownika, to zgodnie z art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2023 r., poz. 208) rozumie się osobę bliską rolnikowi, która:
a) ukończyła 16 lat,
b) pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie,
c) stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.
Co ważne, regulacji z art. 1 ust. 1 ustawy nie stosuje się, jeżeli w myśl danego przepisu lub postanowienia do stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia w danym zakładzie pracy, w określonej branży albo okresy pracy na określonych stanowiskach lub pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Dodatkowo okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, o których mowa w art. 1, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego lub innego świadczenia przysługującego z upływem roku pracy lub okresu krótszego niż jeden rok.
Na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić, zgodnie z art. 1, okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy. Jeżeli organ nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie. W takim wypadku okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne. Zeznania mogą zostać odebrane przez pracodawcę, od którego żąda się zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie do stażu pracy, lub być także odebrane przez pracownika urzędu gminy.
Biorąc pod uwagę powyższe, wskazać należy, że wykazuje Pan okresy pracy w gospodarstwie rodziców od ukończenia lat 16 oraz pracy we własnym gospodarstwie. Zarówno w Pana oświadczeniu, jak i w oświadczeniu świadków musi być dokładnie wskazany:
1) okres, w którym wykonywał Pan prace w gospodarstwie rodziców i swoim,
2) godziny wykonywania tej pracy,
3) dokładnie określenie rodzaju wykonywanych prac – nie wystarczy tylko wskazanie „praca na roli”, konieczne jest dokładne wymienienie wszystkich czynności, które Pan dokonywał.
Pan Adam od 16. roku życia pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. Po ukończeniu szkoły średniej i studiów przez kilka lat pracował w różnych firmach. Gdy postanowił starać się o wcześniejszą emeryturę, chciał wliczyć okres pracy w rodzinnym gospodarstwie do stażu pracy. Niestety urząd gminy nie posiadał odpowiednich dokumentów. Adam zebrał zeznania świadków, którzy potwierdzili jego pracę na roli, a następnie załączył te oświadczenia do wniosku. Dzięki temu jego staż pracy został uzupełniony.
Pani Maria przez całe życie mieszkała na wsi, pomagając rodzicom w ich gospodarstwie rolnym. W dorosłym życiu podjęła pracę w firmie i chciała wliczyć okres pracy w gospodarstwie do stażu pracowniczego. Pomimo braku ewidencji w gminie, uzyskała potwierdzenie od sąsiadów, że przez lata pracowała na roli, co umożliwiło jej przedłużenie okresu zatrudnienia w oczach pracodawcy.
Pan Jan w młodości pracował w gospodarstwie swoich rodziców, a po osiągnięciu pełnoletniości przejął część obowiązków. Po kilku latach pracy w mieście wrócił na wieś, gdzie prowadził własne gospodarstwo. Kiedy postanowił wliczyć te okresy do pracowniczego stażu, miał trudności z dokumentacją z gminy. Skorzystał z zaświadczeń ze starostwa i zeznań świadków, co pozwoliło mu na zaliczenie pracy w gospodarstwie do emerytury.
Wliczenie pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy jest możliwe, pod warunkiem odpowiedniego udokumentowania tego okresu. W przypadku braku ewidencji w urzędzie gminy, kluczowe mogą okazać się zeznania świadków oraz zaświadczenia potwierdzające prowadzenie gospodarstwa. Dokładne określenie rodzaju wykonywanych prac i czasu ich trwania może znacznie ułatwić uzyskanie pozytywnej decyzji.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących wliczania pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie w udokumentowaniu i dochodzeniu swoich praw. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
