• Autor: Katarzyna Siwiec
Odziedziczyłam spadek po zmarłym bracie. Jest to gospodarstwo rolne o powierzchni 11 ha. Opiekuję się niepełnosprawnym od urodzenia dzieckiem. Obecnie ma 29 lat i pobiera świadczenie pielęgnacyjne. Wiem, że rolnikom też przysługuje prawo do tego świadczenia. Czy mogę starać się o dopłaty bezpośrednie?
Odpowiedź na Pani pytanie oparta będzie na przepisach ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego z 5 lutego 2015 roku. Art. 6 tejże ustawy stanowi, że płatności bezpośrednie oraz płatność niezwiązana do tytoniu są przyznawane rolnikowi, jeżeli są spełnione warunki przyznania tych płatności określone w przepisach, o których mowa w art. 1 pkt 1, w przepisach ustawy oraz w przepisach wydanych na jej podstawie.
Jeśli chodzi o płatności obszarowe, to dokładnie art. 8 ust. 1 przywołanej ustawy stwierdza, kto może się o nią ubiegać. Zacytuję ten przepis:
„1. Jednolita płatność obszarowa, płatność za zazielenienie, płatność dla młodych rolników, płatność dodatkowa i płatności związane do powierzchni upraw, zwane dalej »płatnościami obszarowymi«, są przyznawane do powierzchni działki rolnej:
1) położonej na gruntach będących kwalifikującymi się hektarami w rozumieniu art. 32 ust. 2 rozporządzenia nr 1307/2013, zwanych dalej »kwalifikującymi się hektarami«;
2) będącej w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności;
3) o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha;
4) nie większej jednak niż maksymalny kwalifikowalny obszar, o którym mowa w art. 5 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 640/2014, określony w systemie identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności”.
Wyjaśnię dalej, że „kwalifikujący się hektar” w myśl rozporządzenia oznacza:
(i) nie jest już zgodny z definicją »kwalifikującego się hektara« na mocy lit. a) w wyniku wdrożenia dyrektywy 92/43/EWG, dyrektywy 2000/60/WE oraz dyrektywy 2009/147/WE;
(ii) w okresie, w którym mają zastosowanie odnośne zobowiązania danego rolnika, jest zalesiony zgodnie z art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1257/1999 lub art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 lub w ramach systemu krajowego, którego warunki są zgodne z art. 43 ust. 1, 2 i 3 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub art. 22 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013; lub
(iii) w okresie, w którym mają zastosowanie odnośne zobowiązania danego rolnika, jest obszarem odłogowanym zgodnie z art. 22, 23 i 24 rozporządzenia (WE) nr 1257/1999, art. 39 rozporządzenia (WE) nr 1698/2005 lub art. 28 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013”.
Jeśli zatem Pani zmarłemu bratu przyznane były płatności obszarowe, to z pewnością mamy do czynienia z kwalifikującymi się hektarami w powyższym rozumieniu.
Proszę jednak zwrócić uwagę, że przepis mówi o rolniku (art. 8 ust 1 pkt 2 będącej w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności), dlatego należy odnieść się dodatkowo do treści definicji rolnika zawartej w ustawie. Zawiera ją art. 2 pkt 14 ustawy stanowiąc, że jeśli ustawa mówi rolnik należy przez to rozumieć rolnika w rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1307/2013, którego gospodarstwo rolne jest położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ten z kolei stanowi, że „»rolnik” oznacza osobę fizyczną lub prawną bądź grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, których gospodarstwo rolne jest położone na obszarze objętym zakresem terytorialnym Traktatów, określonym w art. 52 TUE w związku z art. 349 i 355 TFUE, oraz które prowadzą działalność rolniczą”.
I tu, uważam, kryje się najistotniejsza kwestia z Pani punktu widzenia, a mianowicie to, czy prowadzi Pani działalność rolniczą w tym gospodarstwie. Płatności te przysługują bowiem osobom, który rzeczywiście wykonuje wszelkie czynności niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa. Co prawda przyjmuje się, że prowadzenie działalności rolniczej nie musi polegać tylko na „własnoręcznym” prowadzeniu prac polowych, ale obejmuje także wiele innych czynności jak np. zarządzanie gospodarstwem, plonami, zbieranie samodzielnie bądź przy udziale innych osób plonów itp.
Tak więc aby starać się o dopłaty, musi Pani po prostu faktycznie prowadzić działalność rolniczą w tym gospodarstwie.
Dodam jeszcze z ostrożności, że zgodnie z art. 27 „w przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła w okresie od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich do dnia doręczenia decyzji w sprawie o przyznanie tych płatności, płatności bezpośrednie przysługują jego spadkobiercy, jeżeli:
1) grunty, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności obszarowych, były w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy w dniu 31 maja roku, w którym został złożony ten wniosek;
2) zwierzęta, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności związanych do zwierząt, były w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy przez okres, w jakim posiadanie zwierząt jest warunkiem przyznania tych płatności;
3) spełnia on warunki do przyznania danej płatności.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, spadkobierca rolnika wstępuje do toczącego się postępowania na jego miejsce na wniosek złożony w terminie 7 miesięcy od dnia otwarcia spadku.
3. Spadkobierca rolnika podaje we wniosku, o którym mowa w ust. 2, numer identyfikacyjny nadany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności albo dołącza do tego wniosku kopię wniosku o wpis do ewidencji producentów w rozumieniu tych przepisów”.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Siwiec
Radca prawny, absolwentka wydziału prawa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Od 17 lat pracująca w zawodzie prawnika i udzielająca porad prawnych, od 2010 roku prowadzi własną kancelarię. Specjalizuje się w obsłudze prawnej zarówno przedsiębiorców z różnych branż, jak i osób fizycznych.
Zapytaj prawnika