Jak nie dziedziczyć gruntów rolnych po rodzicach?

Odrzucenie spadku przez dzieci – termin 6-miesięczny

W pierwszej kolejności należy rozważyć, czy przysługuje Państwu prawo do odrzucenia spadku. Zgodnie z art. 1012 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360; dalej „K.c.”): „Spadkobierca może bądź przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), bądź przyjąć spadek z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), bądź też spadek odrzucić.”. W kontekście powyższego ważny jest termin, w którym oświadczenie o odrzuceniu spadku można złożyć. Zgodnie z art. 1015 § 1 K.c.: Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Zazwyczaj dowiedzenie się o tytule swojego powołania następuje z chwilą śmierci spadkodawcy. Wówczas Pan jako dziecko uzyskał wiedzę, że dojdzie Pan do dziedziczenia. Skoro Pański tato zmarł w 2021 r. i nie złożył Pan do tej pory oświadczenia o odrzuceniu po nim spadku, to oznacza, że już takie oświadczenie nie będzie mogło być złożone. Natomiast w przypadku mamy – może Pan złożyć takie oświadczenie w ciągu 6 miesięcy od jej śmierci. Jednakże z uwagi na nabycie spadku po ojcu odrzucenie spadku po mamie nie byłoby zasadne.

Odrzucenie spadku przez wnuki i kolejnych spadkobierców

Proszę jeszcze zwrócić uwagę na jedną rzecz. W przypadku gdy Pan odrzuci spadek po mamie, do dziedziczenia dojdą Pana dzieci. Jeżeli są niepełnoletnie, to wówczas, aby odrzucić spadek w ich imieniu, koniecznym będzie złożenie wniosku do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku w imieniu dzieci. Zazwyczaj takie wnioski składa się, gdy spadek jest obciążony długami. Sąd ocenia wniosek z uwagi na dobro dzieci. W przypadku gdy nie ma długów, sąd może uznać, że odrzucenie spadku w imieniu małoletnich nie jest zgodne z ich dobrem, gdyż pozbywają się przedmiotu majątkowego, a nadto przedmiotu nieobciążonego długami. Zatem sąd może nie wyrazić zgody na odrzucenie spadku. Natomiast jeżeli ma Pan pełnoletnie dzieci, to one mogą samodzielnie odrzucić spadek, składając odpowiednie oświadczenie przed sądem lub notariuszem. Jeżeli Pana dzieci mają swoje dzieci, to po odrzuceniu przez nich spadku procedura w zakresie złożenia wniosku do sądu rodzinnego musi być uruchomiona w terminie 6 miesięcy od dnia odrzucenia spadku przez Pana dzieci. Po odrzuceniu spadku przez Pana dzieci i ich dzieci następni w kolejności to Pana rodzeństwo oraz ich dzieci.

Dzierżawa, użyczenie, darowizna itp.

Z uwagi na taki stan rzeczy, jeżeli sprzedaż tych gruntów nie byłaby możliwa, może warto zastanowić się nad ich dzierżawą lub użyczeniem.

Nie występują również przesłanki do przekazania gospodarstwa w trybie ustawy o rentach strukturalnych w rolnictwie – taką możliwość mają jedynie rolnicy.

Skoro według Pana sprzedaż nie wchodzi w grę, to wystąpiłabym do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także do gminy właściwej ze względu na miejsce położenia tych nieruchomości z wnioskiem o ich przejęcie. W zależności od uzyskanych odpowiedzi będzie można rekomendować dalsze działania. Mimo to próbowałabym jeszcze porozmawiać z okolicznymi mieszkańcami (zwłaszcza osobami mieszkającymi w bliskim otoczeniu działek), czy nie chcieliby ich zakupić.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.