• Data: 2023-08-04 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Jestem współwłaścicielką 6 działek o pow. 4,41 ha i jestem ubezpieczona w KRUS. Drugi współwłaściciel jest ubezpieczony w ZUS. Chcemy sprzedać dwie działki, ale nie wiem, czy nie stracę możliwości ubezpieczenie w KRUS. Jak mam to obliczyć? W załączniku wykaz działek wraz z powierzchnią i klasyfikacją. Chcemy sprzedać działkę 1 – pow. 0,14 ha (ŁIV 0,10 ha, LsV 0,04 ha) i działkę 2 – pow. 1,27 ha (ŁIV 1,03 ha, w 0,24 ha).
Na wstępie wskazuję, że zgodnie z art. 7 ust. 1. pkt 1 oraz 16 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników – ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu oraz ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny.
Wobec tego rolnik, który jest współwłaścicielem gospodarstwa obejmującego obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, chyba że zachodzą okoliczności wyłączające ten obowiązek.
Przepisy ww. ustawy nie uzależniają obowiązku ubezpieczenia społecznego rolników od tego, czy gospodarstwo rolne ma jednego właściciela, czy też kilku właścicieli, ani od wielkości udziału we współwłasności gospodarstwa rolnego. Co więcej, definicja rolnika zawarta w art. 6 pkt 1 ww. ustawy mówi jedynie o „posiadaniu gospodarstwa rolnego”. Uznać więc należy, że rolnik, który jest współwłaścicielem gospodarstwa obejmującego obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy, chyba że zachodzą okoliczności wyłączające ten obowiązek np. rolnik podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do emerytury lub renty.
Po wstępnym przeliczeniu przeze mnie podanych powierzchni z użytków rolnych na hektary przeliczeniowe wynika, że powierzchnia w hektarach przeliczeniowych planowanych do pozostawienia działek nr 3, 4 i 5 jest mniejsza od 1 ha przeliczeniowego. Oznacza to, że nie będzie Pani miała podstaw do podlegania ubezpieczeniu obowiązkowemu rolników.
Niemniej jednak wskazuję, że rolnik prowadzący działalność rolniczą w gospodarstwie o powierzchni równej 1 ha przeliczeniowemu lub poniżej 1 ha przeliczeniowego (a także jego małżonek i domownik) oraz osoba, która – będąc rolnikiem – przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa do zalesienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach, jeśli nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, ani nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych, może być objęty ubezpieczeniem:
1) w pełnym zakresie, tzn. jednocześnie ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz ubezpieczeniem emerytalno-rentowym,
2) lub tylko ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim.
Nadto zaznaczam, że zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy – ubezpieczeniem emerytalno-rentowym na wniosek obejmuje się osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 12 lat i 6 miesięcy.
Podsumowując, jeśli po sprzedaży działek posiadane grunty nie dadzą w sumie powierzchni większej niż 1 ha przeliczeniowy, wówczas będzie Pani mogła podlegać ubezpieczeniu rolniczemu na wniosek. Jednakże, aby móc podlegać ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, trzeba spełnić warunek posiadanego ubezpieczenia w KRUS przez 12 lat i 6 miesięcy.
Sprzedaż części gruntów a kontynuacja ubezpieczenia
Pani Anna posiadała gospodarstwo o powierzchni 2 ha przeliczeniowych. Po sprzedaży 0,8 ha przeliczeniowego pozostało jej 1,2 ha przeliczeniowego. Mimo zmniejszenia areału, nadal spełniała warunki do obowiązkowego ubezpieczenia w KRUS. Kontynuowała ubezpieczenie bez konieczności składania wniosku.
Sprzedaż większej części gruntów – ubezpieczenie na wniosek
Pan Janek prowadził gospodarstwo o powierzchni 1,5 ha przeliczeniowego. Po sprzedaży części gruntów jego areał spadł do 0,9 ha przeliczeniowego. Aby kontynuować ubezpieczenie w KRUS, złożył wniosek o objęcie go ubezpieczeniem na zasadzie dobrowolności. Warunkiem było wcześniejsze opłacanie składek przez 12 lat i 6 miesięcy.
Grunty przeznaczone na zalesienie
Pani Maria posiadała gospodarstwo o powierzchni 1,2 ha przeliczeniowego, z czego 0,5 ha przeznaczyła na zalesienie. Choć po odliczeniu zalesionego terenu pozostało jej jedynie 0,7 ha przeliczeniowego, mogła kontynuować ubezpieczenie w KRUS na wniosek, ponieważ spełniała warunki dotyczące gruntów przeznaczonych na zalesienie i nie podlegała innemu ubezpieczeniu społecznemu.
Sprzedaż części gruntów może wpłynąć na możliwość dalszego podlegania ubezpieczeniu w KRUS. Jeśli po sprzedaży areał gospodarstwa spadnie poniżej 1 ha przeliczeniowego, ubezpieczenie w KRUS nie będzie już obowiązkowe. W takiej sytuacji możliwa jest kontynuacja ubezpieczenia na wniosek, pod warunkiem wcześniejszego opłacania składek przez co najmniej 12 lat i 6 miesięcy. Dodatkowo, osoby, które przeznaczyły swoje grunty na zalesienie, również mogą skorzystać z tej formy ubezpieczenia. Warto zatem dokładnie przeliczyć powierzchnię gruntów oraz sprawdzić, czy spełnia się warunki umożliwiające dalsze ubezpieczenie w KRUS.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące kontynuacji ubezpieczenia w KRUS, sprzedaży gruntów lub innych kwestii związanych z prawem rolnym, skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online. Oferujemy szybkie i rzetelne wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Nasi specjaliści pomogą Ci zrozumieć przepisy, obliczyć powierzchnię przeliczeniową oraz podjąć odpowiednie kroki, aby zabezpieczyć Twoje interesy. Skontaktuj się z nami, a otrzymasz fachową pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika