• Data: 2024-07-02 • Autor: Katarzyna Nosal
Jeśli jestem posiadaczem gruntu rolnego 0,38 ha, opłacam podatek rolny od 7 lat i teraz dokupię grunt 0,9 ha, to z automatu zostanę rolnikiem i w późniejszym czasie będę mógł zakupić grunt rolny o większej powierzchni?
Definicja rolnika w polskim porządku prawnym może się różnić w zależności od aktu prawnego, a właściwie od obszaru, jakiego dana regulacja dotyczy. W odpowiedzi skupię się na tej, która funkcjonuje w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego w RP, ponieważ chodzi o nabycie nieruchomości rolnej.
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2022, poz. 2659) w art. 2a ust. 1 stanowi, że „nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Zatem aby spokojnie nabywać nieruchomości rolne, należy spełniać warunki, jakie ustawa stawia rolnikowi indywidualnemu. Definicję „rolnika indywidualnego” znajdziemy w art.6 ustawy. „Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo”.
Trzeba zatem spełnić szereg przesłanek. Należy być przede wszystkim posiadać nieruchomość rolną, przy czym dla potrzeb tej konkretnej ustawy uważa się, że nieruchomości rolne to nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. Dalej, nieruchomość ta musi wchodzić w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez posiadacza i to osobiście, o czym dalej.
Rolnik indywidualny musi posiadać kwalifikacje rolnicze, tj. według ustawy (art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy) dana osoba posiada kwalifikacje rolnicze, jeżeli uzyskała:
Jeśli chodzi o staż, o którym mowa powyżej, to ustawa wyjaśnia, że jest to okres, w którym osoba fizyczna:
Jest to także również okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym potwierdzony zaświadczeniem wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy.
Jeśli ma Pan nieruchomość rolną, posiada kwalifikacje rolnicze, to dla uznania za rolnika indywidualnego, który może nabywać nieruchomości rolne, musi Pan jeszcze co najmniej od 5 lat zamieszkiwać w gminie, na której obszarze jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego osobiście. Za gospodarstwo rolne ustawa przyjmuje gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego, w którym powierzchnia nieruchomości rolnej albo łączna powierzchnia nieruchomości rolnych jest nie mniejsza niż 1 ha.
Za osobiste prowadzenie gospodarstwa rolnego ustawa uznaje sytuację, w której dana osoba pracuje w tym gospodarstwie lub podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie.
Jak Pan zatem widzi, nie ma tu automatyzmu zależnego tylko od posiadania nieruchomości rolnych. W Pańskim przypadku dopiero teraz będzie Pan posiadaczem gruntów rolnych, które mogą tworzyć gospodarstwo rolne. W mojej ocenie dopiero za 5 lat, o ile będzie pan osobiście prowadził gospodarstwo rolne, będzie Pan mógł zostać uznany za rolnika indywidualnego, przy spełnieniu oczywiście pozostałych przesłanek. Wówczas nabycie nieruchomości rolnej może nastąpić w dowolnym miejscu.
Młody przedsiębiorca z ambicjami rolniczymi
Jan, 30-letni przedsiębiorca, zakupił 0,5 ha ziemi rolnej, którą przez kilka lat wykorzystywał jako inwestycję, nie prowadząc na niej działalności rolniczej. Teraz dokupił kolejne 1,5 ha, planując założyć gospodarstwo. Jednak, pomimo że jego ziemia przekracza już 1 ha, Jan nie spełnia jeszcze wszystkich kryteriów bycia rolnikiem indywidualnym według polskiego prawa. Musi jeszcze zdobyć odpowiednie kwalifikacje rolnicze oraz zamieszkiwać przez co najmniej 5 lat w gminie, gdzie znajduje się jego gospodarstwo. Dopiero po spełnieniu tych warunków, będzie mógł swobodnie nabywać dodatkową ziemię rolną.
Dziedziczenie ziemi a status rolnika
Maria, która odziedziczyła 0,4 ha ziemi rolnej po dziadkach, przez wiele lat płaciła podatek rolny, ale nie prowadziła aktywnej działalności rolniczej. Po kilku latach zdecydowała się na zakup sąsiadującej działki o powierzchni 1,2 ha. Pomimo przekroczenia progu 1 ha, Maria nie staje się automatycznie rolnikiem indywidualnym. Aby uzyskać ten status, musi wykazać, że osobiście prowadzi gospodarstwo przez co najmniej 5 lat oraz posiada odpowiednie kwalifikacje rolnicze. Dopiero po spełnieniu tych warunków, będzie mogła nabywać kolejne nieruchomości rolne bez ograniczeń.
Powrót do korzeni
Adam, który wychował się na wsi, ale przez wiele lat mieszkał w mieście, zdecydował się wrócić do rolnictwa. Kupił 0,3 ha ziemi rolnej, a po kilku latach dokupił dodatkowe 1,7 ha, zamierzając założyć własne gospodarstwo rolne. Chociaż łącznie posiada już ponad 2 ha ziemi, nie jest jeszcze uznawany za rolnika indywidualnego zgodnie z polskim prawem. Adam musi teraz zdobyć kwalifikacje rolnicze i zamieszkać w gminie, gdzie znajduje się jego ziemia, przez co najmniej 5 lat. Dopiero po spełnieniu tych wymagań, jego status jako rolnika indywidualnego będzie uznawany, co umożliwi mu dalsze inwestycje w ziemię rolną.
Samo dokupienie ziemi rolnej nie czyni automatycznie rolnikiem według polskiego prawa. Aby uzyskać status rolnika indywidualnego i móc swobodnie nabywać kolejne nieruchomości rolne, należy spełnić szereg warunków, w tym posiadać odpowiednie kwalifikacje rolnicze oraz zamieszkiwać i prowadzić gospodarstwo w danej gminie przez co najmniej 5 lat. Dopiero po spełnieniu tych wymagań, możliwe jest nabywanie większych powierzchni ziemi rolnej.
Potrzebujesz pomocy prawnej w kwestiach rolniczych? Skorzystaj z naszych usług porad prawnych online i sporządzania pism – profesjonalnie i szybko rozwiejemy Twoje wątpliwości oraz pomożemy w formalnościach. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - Dz.U. 2003 nr 64 poz. 592
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Nosal
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
