Paszportowanie i sprzedaż roślin jako domownik rolnika, jak to zrobić?

Co to jest paszport roślin?

Paszport roślin to oficjalny dokument, który potwierdza, że rośliny, produkty roślinne i inne obiekty spełniają wymogi fitosanitarne Unii Europejskiej. Jest to opisana w przepisach etykieta o określonym formacie i z określoną treścią umieszczoną na opakowaniu (doniczce, pojemniku, palecie itp.) lub dołączona do rośliny, materiału roślinnego.

Celem paszportu roślin jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się szkodników i chorób roślinnych na terenie Unii Europejskiej. Dokument ten jest niezbędny w handlu roślinami zarówno między państwami członkowskimi UE, jak i w niektórych przypadkach w obrębie jednego kraju. Kluczowe informacje dotyczące paszportu roślin w zakresie jego zawartości to:

• Unikalny identyfikator danej partii roślin lub produktów roślinnych.
• Nazwa naukowa rośliny lub produktu roślinnego.
• Kraj, w którym rośliny zostały wyhodowane lub skąd pochodzą.
• Numer identyfikacyjny nadany producentowi przez właściwe organy. W niektórych przypadkach mogą być wymagane dodatkowe szczegóły dotyczące zdrowia roślin.

W jakim celu wydaje się paszporty roślin?

Paszport roślin pomaga w identyfikacji i śledzeniu przemieszczania się roślin, co jest kluczowe dla kontroli fitosanitarnej. Dodatkowo także jest ułatwieniem handlu wewnątrz UE. Dokumentacja fitosanitarna umożliwia swobodny przepływ roślin i produktów roślinnych między państwami członkowskimi, minimalizując ryzyko wprowadzania szkodników i chorób. Właściwe organy fitosanitarne w każdym kraju członkowskim UE monitorują i kontrolują przestrzeganie przepisów związanych z paszportami roślin. Paszport roślin jest wymagany przy przemieszczaniu roślin między państwami członkowskimi UE. W określonych przypadkach może być wymagany również w handlu krajowym, zwłaszcza gdy dotyczy to obszarów o szczególnym znaczeniu fitosanitarnym. Tak jest przykładowo w przypadku sprzedaży roślin w internecie, gdzie paszport jest obowiązkowy.

Podsumowując, paszport roślin to kluczowy element w systemie kontroli fitosanitarnej UE, który ma na celu ochronę upraw rolnych i środowiska naturalnego przed zagrożeniami związanymi z przemieszczaniem się szkodników i chorób roślinnych.

Osoba uprawniona do wystawiania paszportów roślin

Paszport wystawić może podmiot profesjonalny, który uzyskał upoważnienie do wydawania paszportów roślin od Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Warunkiem uzyskania upoważnienia do wydawania paszportów roślin jest zdanie egzaminu potwierdzającego posiadanie wiedzy dotyczącej wykonywania oceny zdrowotności roślin oraz stworzenie opisu systemów i procedur identyfikowalności we własnym gospodarstwie. Podmiot profesjonalny wydaje paszporty tylko dla tych roślin, które zostały poddane ocenie i za które odpowiada. W drodze odstępstwa paszport roślin może zostać wydany przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN).

Kwestię tę precyzuje art. 23 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami (Dz.U.2023r. poz. 301), gdzie w ustępie 1. czytamy:

Ocena, o której mowa w art. 87 ust. 1 rozporządzenia 2016/2031 (Ocena do celów wydawania paszportów roślin), może być przeprowadzana przez:

1) osobę posiadającą zaświadczenie o zdaniu egzaminu potwierdzającego posiadanie wiedzy określonej w art. 89 ust. 1 lit. a rozporządzenia 2016/2031, dotyczącej danej grupy roślin lub danego typu produktów roślinnych lub innych przedmiotów – w odniesieniu do tej grupy roślin lub tego typu produktów roślinnych lub innych przedmiotów;

2) wojewódzkiego inspektora.

Certyfikowanie roślin i ich sprzedaż

Jeśli zatem ustawa precyzuje, że paszport może zostać wydany przez osobę dokonującą oceny, to nie musi być to sprzedawca roślin, a właśnie osoba posiadająca potwierdzone zdanym egzaminem uprawnienia. Wobec tego to właśnie Pan będzie osobą upoważnioną do certyfikowania w gospodarstwie rolnym, które sprzedaje rośliny. Warto natomiast (nie jest to wymóg, a dobra praktyka w tym zakresie), żeby posiadał Pan jakąś formę oddelegowania do certyfikacji. W szkółkach leśniczych osoby certyfikujące mają na certyfikacie adnotację, że będą świadczyć usługę dla szkółki właśnie, więc może i w gospodarstwie teściów tak by się dało zrobić. Jeśli nie, wystarczy, że podpiszecie porozumienie o współpracy w tym zakresie.

Domownik rolnika a sprzedaż roślin wyprodukowanych w gospodarstwie

Na podstawie ustawy o ułatwieniach w prowadzeniu handlu przez rolników – domownik, który może dokonywać sprzedaży produktów rolnych, został zdefiniowany jako osoba bliska rolnikowi, która ukończyła 15 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie. Co istotne, domownik to osoba, która stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym, ale nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o ochronie roślin przed agrofagami, Dz.U. 2020 poz. 424

2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/2031 z dnia 26 października 2016 r. w sprawie środków ochronnych przeciwko agrofagom roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 228/2013, (UE) nr 652/2014 i (UE) nr 1143/2014 oraz uchylające dyrektywy Rady 69/464/EWG, 74/647/EWG, 93/85/EWG, 98/57/WE, 2000/29/WE, 2006/91/WE i 2007/33/WE

3. Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o ułatwieniach w prowadzeniu handlu w piątki i soboty przez rolników i ich domowników, Dz.U.2021.2290

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.