• Data: 2024-10-01 • Autor: Wioletta Dyl
Chciałabym przepisać gospodarstwo rolne na syna, ale syn nie ma wykształcenia rolniczego. Czy w takiej sytuacji mogę mu przekazać gospodarstwo?
Zgodnie z ustawą o kształtowaniu ustroju rolnego nabywcą nieruchomości rolnej może być tylko i wyłącznie rolnik indywidualny. Jednak ustawa wprowadza wyjątki od tej zasady.
Jak określa art. 2a ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, osoba nabywająca nieruchomość rolną musi być z zasady rolnikiem indywidualnym. Co więcej, ustawa ta wprowadza też ograniczenia powierzchni nieruchomości (maksymalnie do 300 ha) będącej przedmiotem zbytu lub przekazania. Art. 2a ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego „nieruchomość rolną może nabyć wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej”.
Jednym z wyjątków jest między innymi nabycie nieruchomości rolnych przez osoby bliskie zbywcy, do grona tych osób możemy zaliczyć:
A zatem przekazanie przez Panią gospodarstwa rolnego może nastąpić na podstawie umowy darowizny. Dokument ten musi być sporządzony w formie aktu notarialnego. Darowizna jest sporządzana w celu nieodpłatnego wzbogacenia przez osobę obdarowaną majątkiem, dlatego np. przekazanie gospodarstwa rolnego synowi jest bezpłatne – syn nie wnosi żadnej opłaty rodzicom za otrzymane ziemie. Dzieje się tak dlatego, że po wizycie zainteresowanych notariusz zgłasza umowę darowizny do odpowiedniego urzędu skarbowego. Następnie musi zgłosić to również obdarowany, czyli Pani syn (maksymalnie 6 miesięcy później).
Drugim sposobem przekazania gospodarstwa synowi jest sporządzenie umowy z następcą.
Umowa z następcą polega na tym, że Pani jako obecna właścicielka gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przepisać jego własność na syna w momencie przejścia na emeryturę bądź w chwili, gdy rozpocznie pobieranie renty inwalidzkiej. Następca z kolei zobowiązuje się już w chwili podpisania tej umowy do pracy na rzecz gospodarstwa i do zapewniania Pani świadczeń, w ramach których będzie utrzymywana do chwili śmierci. Mowa o zapewnieniu mieszkania, ubrania, pożywienia, elektryczności, ogrzewania oraz – w razie choroby lub potrzeby – niezbędnej pomocy.
Rodzinna darowizna ziemi bez wykształcenia rolniczego
Pani Anna, właścicielka gospodarstwa o powierzchni 20 ha, chciała przekazać ziemię swojemu synowi, który jest prawnikiem i mieszka w mieście. Mimo że syn nie miał wykształcenia rolniczego, udało się przeprowadzić darowiznę, ponieważ przepisy umożliwiają przekazanie gospodarstwa osobom bliskim, niezależnie od tego, czy są rolnikami.
Umowa z następcą
Pan Marek, rolnik na emeryturze, zawarł umowę z synem, który na co dzień pracuje jako informatyk. Zgodnie z umową, syn przejmie gospodarstwo, kiedy ojciec przestanie się nim zajmować z powodu wieku. W zamian za to, syn zobowiązał się do wsparcia rodziców w późniejszych latach ich życia, m.in. przez dostarczanie żywności i opiekę medyczną.
Wspólne gospodarstwo mimo braku wykształcenia
Pani Elżbieta, właścicielka niewielkiego gospodarstwa rolnego, postanowiła przepisać ziemię na córkę, która pracuje w sektorze finansowym. Mimo że córka nie miała doświadczenia ani wykształcenia rolniczego, chciała zająć się ziemią po przejściu na emeryturę. Darowizna została dokonana na podstawie przepisów dotyczących osób bliskich, a córka zdecydowała się korzystać z pomocy sąsiadów-rolników przy prowadzeniu gospodarstwa.
Przepisywanie gospodarstwa rolnego na syna, który nie jest rolnikiem, jest możliwe dzięki wyjątkowym regulacjom dotyczącym osób bliskich. Kluczowym elementem jest możliwość skorzystania z darowizny lub umowy z następcą, co pozwala na przekazanie ziemi bez wymogu wykształcenia rolniczego. To daje rolnikom elastyczność w planowaniu przyszłości swojego majątku.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism związanych z przepisaniem gospodarstwa rolnego i innymi kwestiami prawnymi, dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów. Skontaktuj się z nami, aby otrzymać wsparcie w zakresie przepisów dotyczących nieruchomości rolnych.
1. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - Dz.U. 2003 nr 64 poz. 592
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Wioletta Dyl
Radca prawny, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego. Udziela porad prawnych z zakresu prawa autorskiego, nowych technologii, ochrony danych osobowych, a także prawa konkurencji, podatkowego i pracy. Zajmuje się również sporządzaniem regulaminów oraz umów, szczególnie z zakresu e-biznesu i prawa informatycznego, które jest jej pasją. Posiada kilkudziesięcioletnie doświadczenie prawne, obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika
