• Data: 2022-02-28 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Chcemy z mężem złożyć wniosek do KOWR o utworzenie gospodarstwa rodzinnego – planujemy nabyć gospodarstwo rolne o pow. 2,49 ha. Mąż ma kwalifikacje rolnicze, ale od kilku lat prowadzi działalność gospodarczą niezwiązaną z rolnictwem. Ja natomiast pracuję na etacie. Czy osoba zakładająca rodzinne gospodarstwo musi zrezygnować z dotychczasowych form zarobkowania? W przypadku męża: likwidacja (zawieszenie) działalności gospodarczej, w moim przypadku – odejście z pracy na etacie. Planujemy małą działalność rolniczą, która nie jest tak obciążająca (ani dochodowa), aby wymagała rezygnacji z innych aktywności zawodowych. I drugie pytanie: w skład gospodarstwa wchodzą grunty głównie IV klasy – pola rolne, pastwiska, trochę lasu. Czy dotyczyć nas będzie obowiązek wyłączenia gruntów z produkcji rolnej (leśnej) i poniesienia jakichś dodatkowych opłat, skoro całość wykorzystywać będziemy na prowadzenie gospodarstwa? Na działce jest dom i dwa budynki gospodarcze. Jak wyglądałaby sytuacja, gdyby mąż chciał w zakupionym domu (w 1 pomieszczeniu) urządzić siedzibę swojej firmy (biuro)?
Na wstępie należy wskazać, że kwestia nabywania gruntów rolnych i związanych z tym dalszych zobowiązań wynika przede wszystkim w ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1655 ze zm. – zwanej dalej „u.o.g.r.”). Zgodnie z art. 2a ust. 4 pkt 2 u.o.g.r. – nabycie nieruchomości rolnej przez inne podmioty lub w innych przypadkach niż wymienione w ust. 1 i 3, może nastąpić za zgodą Dyrektora Generalnego Krajowego Ośrodka, wyrażoną w drodze decyzji administracyjnej, wydanej na wniosek osoby fizycznej zamierzającej utworzyć gospodarstwo rodzinne, która:
a) posiada kwalifikacje rolnicze,
b) spełnia warunek określony w pkt 1 lit. b (tj.: nabywca nieruchomości rolnej zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na nabywanej nieruchomości rolnej),
c) zobowiąże się do zamieszkiwania w okresie 5 lat od dnia nabycia nieruchomości rolnej na terenie gminy, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych, która wejdzie w skład tworzonego gospodarstwa rodzinnego.
Natomiast zgodnie z art. 2b ust. 1 u.o.g.r. – nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej prowadzić to gospodarstwo osobiście. Zaś zgodnie z art. 2b ust. 2 u.o.g.r. w ww. okresie nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom. Jak widać, w przepisie tym nie jest wyrażony zakaz prowadzenia dodatkowo przez rolnika działalności gospodarczej.
Zobacz również: Ile trzeba mieć ziemi żeby być rolnikiem?
Nawiązując do Pani pytania, wskazać należy, że polskie prawo rozróżnia działalność rolniczą oraz pozarolniczą działalność gospodarczą. Ponadto nigdzie nie ma zakazu prowadzenia jednocześnie obu tych form działalności. Jednak trzeba pamiętać, że każda z tych działalności rządzi się swoimi prawami i prowadząc obie jednocześnie, należy mieć to na uwadze, np. kwestię ubezpieczenia społecznego, kwestię podatku dochodowego, podatku VAT itp.
Poza tym należy wskazać, że nie zawsze zarejestrowana siedziba prowadzonej działalności musi być jednocześnie miejscem faktycznie prowadzonej działalności. Poza tym sama rejestracja siedziby działalności, np. w miejscu zamieszkania, nie zawsze wymaga zmiany sposobu użytkowania obiektu (tu już trzeba rozpatrywać kwestie indywidualnie dla konkretnego przypadku). Jeżeli działalność jest prowadzona w innym miejscu niż zarejestrowana jej siedziba, to w miejscu zamieszkania, gdzie np. zarejestrowano siedzibę, nie będzie trzeba uzyskać żadnych zgód, aby prowadzić „biuro” do działalności.
Zobacz również: Budynek gospodarczy bez pozwolenia dla rolnika
Sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej nie powoduje automatycznie obowiązku wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej. Jeżeli w budynku mieszkalnym, w którym mieszka przedsiębiorca, zarejestruje on siedzibę działalności, może on również wykonywać w tym budynku ową działalność. Obecnie prawo nie wymaga wydzielenia nawet konkretnego pomieszczenia pod działalność. Zatem nie zmienia się sposób użytkowania budynku (nie ma potrzeby wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej) ani nie zmienia się sposób opodatkowania. Taka forma prowadzenia działalności nie zawsze jednak pozwala na ujmowanie pewnych wydatków w kosztach. Wówczas wymagana jest zmiana przeznaczenia konkretnych pomieszczeń na taką, związaną z działalnością gospodarczą. Wówczas może zaistnieć konieczność przeprowadzenia procedury zmiany sposobu użytkowania, a także zmieni się wysokość podatku za te pomieszczenia. Należy jednak wskazać, że przy zwykłej działalności biurowej w miejscu zamieszkania przedsiębiorcy nie ma konieczności przeprowadzania tych skomplikowanych procedur.
Jeżeli w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie byłyby wykorzystywane budynki (wyłączając kwestie zarejestrowania siedziby działalności w budynku mieszkalnym), ale zajęte byłyby pod działalność użytki rolne, wówczas zaistniałaby konieczność jedynie opodatkowania tychże użytków podatkiem właściwym dla działalności gospodarczej.
Zobacz również: Sprzedaż wędlin własnej roboty
Podsumowując:
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Zapytaj prawnika