• Data: 2024-02-07 • Autor: Marek Gola
Moja siostra jest zarejestrowanym rolnikiem, posiada 7 ha. Jest osobą niepełnosprawną i nie posiada uprawnień do prowadzenie pojazdów. Przez ostatnie 16 lat zlecała prace polowe różnym rolnikom, bywało, że kilku w tym samym czasie. W wyniku donosu Agencja wszczęła dochodzenie i stwierdziła, że dopłaty jej się nie należały, sprawę skierowała do prokuratury, ta z kolei po przeprowadzeniu dochodzenia stwierdziła, że nienależnie pobrała dopłaty. Siostra zlecała prace rolnicze na „gębę” (ma kilka dowodów w postaci świadków czy decyzji na dopłaty na paliwo) i w ramach rozliczenia otrzymywała część płodów, sama w gospodarstwie hoduje w sezonie 150-200 sztuk drobiu, głównie dla jajek i mięsa na własne spożycie (na jajka ma świadków, którzy potwierdzą, że kupują od niej od 15 lat). Tak się składa, że treść donosu pokrywa się z zeznaniami rolnika, który pomagał w pracach polowych, ale dopuścił się kradzieży trawy z jednej z łąk (o czym nie wspomina, a został skazany). Z pobieżnych moich analiz wynikałoby, że siostra była zarządzającą ziemią, ale wyroki i sądy temu przeczą. Wychodzi na to, że siostra za bezcen wydzierżawiła ziemię i jeszcze wykorzystała rolników, a z tym trudno mi jest się zgodzić. Czy mimo wszystko warto jest walczyć w sądzie, czy sprawa jest przegrana? Siostra uważa za jawną niesprawiedliwość przyznawanie się tylko dlatego, że ktoś się ewidentnie chce zemścić.
U podstaw tak skomplikowanego stanu faktycznego leży w szczególności ustalenie, jakiego rodzaju prace oraz na czyją rzecz owi rolnicy wykonywali. Czy rolnicy wykonywali pracę na rzecz Pana siostry, a tak im za pracę płaciła, czy też w rzeczywistości to oni obrabiali ziemię i oni czerpali z niej korzyści. Ma to bowiem istotne znaczenie z uwagi na dopłaty, które Pana siostra pobierała. Dopłata należna jest bowiem rolnikowi, który faktycznie uprawia grunty rolne. Istota płatności obszarowych, o których Pan pisze, jest bowiem związana z ich fizyczną, rzeczywistą uprawą. Innymi słowy, dopłata nie jest przewidziana dla właściciela, który jedynie dysponuje tytułem własności. Konieczne jest bowiem zajmowanie się gruntem, a nie jedynie bycie jego właścicielem. Z tego powodu tak ważne jest ustalenie, jaki charakter prac i na czyją rzecz wykonywali rolnicy. Trzeba sobie odpowiedzieć na pytanie, czy Pana siostra była wydzierżawiającym, czy też zlecała prace jako właściciel i sama czerpała z tego pożytki. Nic nie stoi bowiem na przeszkodzie, by samemu uprawiać rolę, ale wykonanie pewnych prac zlecać innym.
Na pewno jednak wgląd do akt sprawy pomógłby ocenić zebrany w materiał dowodowy. O ile przeciwko siostrze prowadzona była sprawa karna, to niestety ani Pan, ani żadna osoba najbliższa nie może zapoznać się z aktami sprawy. Zgodnie z przepisem art. 82 Kodeksu postępowania karnego (K.p.k.) siostra może być reprezentowana jedynie przez obrońcę, a tym może być jedynie osoba uprawniona do obrony według przepisów o ustroju adwokatury lub ustawy o radcach prawnych.
Jeżeli siostra miała natomiast założoną sprawę cywilną, wówczas Pan, jako osoba najbliższa, na mocy art. 87 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego może reprezentować siostrę. Zgodnie z przytoczonym przepisem: „Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny, w sprawach własności intelektualnej także rzecznik patentowy, a w sprawach restrukturyzacji i upadłości także osoba posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia, współuczestnik sporu, jak również małżonek, rodzeństwo, zstępni lub wstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia”. Tym samym Pan jako brat ma prawo, na mocy udzielonego Panu przez siostrę pełnomocnictwa, wystąpić do sądu i domagać się wglądu do akt sprawy.
Najważniejsze bowiem w tej sprawie będą zeznania rolników, Pana siostry oraz osób postronnych, które wskażą, jaki charakter miały prace rolników, o których Pan pisze.
Pyta Pan, czy walczyć. Wiele zależy od tego, czy w ogóle jeszcze można walczyć. Pisze Pan bowiem, że w sprawie wydano wyroki. Jeżeli te są prawomocne, to trudno będzie je wzruszyć.
Artykuł przedstawia problem nienależnie pobranych dopłat, opisując przepadek właścicielki ziemi rolnej, która zlecała prace polowe i została oskarżona o nienależne pobieranie środków. Podkreśla znaczenie dokładnej analizy przeprowadzonych działań i możliwości obrony w sprawie, zalecając skorzystanie z porad prawnych i dokładne zgłębienie zarówno aspektów karnych, jak i cywilnych procesu.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu pism procesowych dla osób oskarżonych o nienależne pobieranie dopłat rolnych. Skorzystaj z wsparcia doświadczonych prawników, aby skutecznie bronić swoich praw w sądzie.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Marek Gola
Radca prawny, doktorant w Katedrze Prawa Karnego Procesowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, zdał aplikację radcowską w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Specjalizuje się w szczególności w prawie karnym materialnym i procesowym, bliskie jest mu też prawo pracy, prawo rodzinne oraz prawo handlowe. Udzielił już ponad 2000 porad prawnych, pomagając osobom pokrzywdzonym przez nieuczciwych pracodawców, a także tym, w których życie (nie zawsze słusznie) wtargnęła policja i prokuratura.
Zapytaj prawnika
