Sprzedaż wyhodowanych owoców i warzyw nie będąc rolnikiem

Definicja rolnika w prawie polskim

Definicję rolnika odnajdujemy w art. 6 ustawy z dnia 11 kwietnia 2013 roku o kształtowaniu ustroju rolnego. Zgodnie z nim:

„1. Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo.

1a. Do okresu, o którym mowa w ust. 1, zalicza się okres zamieszkiwania w innej gminie bezpośrednio poprzedzający zmianę miejsca zamieszkania, jeżeli w gminie tej jest albo była położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, o którym mowa w ust. 1.

2. Uważa się, że osoba fizyczna:

1) osobiście prowadzi gospodarstwo rolne, jeżeli:

a) pracuje w tym gospodarstwie,

b) podejmuje wszelkie decyzje dotyczące pro­wa­dzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie;

2) posiada kwalifikacje rolnicze, jeżeli uzyskała:

a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, średnie, średnie branżowe lub wyższe lub

b) tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolni­czej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplo­mowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub

d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.

3. Za staż pracy, o którym mowa w ust. 2, uznaje się okres, w którym osoba fizyczna:

1) podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników lub

2) prowadziła działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym o obszarze nie mniejszym niż 1 ha stanowiącym jej własność, przedmiot użytko­wania wieczystego, przedmiot samoistnego posiadania lub dzierżawy, lub

3) była zatrudniona w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę lub spółdzielczej umowy o pracę, wykonując pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej, lub

4) wykonywała pracę związaną z prowadzeniem działalności rolniczej w charakterze członka spółdzielni produkcji rolnej, lub

5) odbyła staż, o którym mowa w art. 53 skierowanie do odbycia stażu ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 1265, z późn. zm.), obejmujący wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem działalności rolniczej.

3a. Za staż pracy, o którym mowa w ust. 2, uznaje się również okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym potwierdzony zaświadczeniem wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. poz. 310).

4. Przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 5 pojęcie gospodarstwa rodzinnego ust. 2 i 3”.

Jak więc Pani widzi, wymagania są stosunkowo liczne i nie chodzi wyłącznie o obszar posiadanej ziemi rolnej.

Zobacz również: Sprzedaż wędlin własnego wyrobu

Sprzedaż owoców i warzyw przez nierolnika

Co do kwestii sprzedaży owoców i warzyw wyhodowanych przez Panią jako osobę niebędącą rolnikiem, to nie może Pani tego czynić, nie będąc rolnikiem. To samo dotyczy oczywiście tzw. sprzedaży RHD. Rolniczy handel detaliczny to rodzaj handlu polegający na produkcji przez rolników żywności, pochodzącej w całości lub w części z własnej uprawy, a następnie jej zbywaniu z przeznaczeniem dla konsumentów we własnym zakresie na uproszczonych i uprzywilejowywanych zasadach. Rolniczym handlem detalicznym może być objęta w szczególności produkcja i sprzedaż warzyw i owoców każdego rodzaju, a zatem zarówno warzyw i owoców w formie przetworzonej (np. dżemy, soki, oleje), jak i nie nieprzetworzonej (np. jabłka, marchew, ziemniaki).

Korzystając z powyższej formy sprzedaży, rolnik może jednak sprzedawać swoje warzywa i owoce wyłącznie na rzecz konsumenta końcowego oraz zakładów prowadzących dalszy handel z przeznaczeniem dla konsumenta końcowego, do których należy zaliczyć w szczególności sklepy, stołówki, restauracje i podobne placówki tego typu. Zbywanie warzyw i owoców do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumentów jest jednak dopuszczalne wyłącznie względem tych zakładów, które zlokalizowane są na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem.

Rolnicy mogą rozpocząć działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego produkowanymi przez siebie warzywami i owocami po uprzedniej rejestracji swojej działalności u właściwego miejscowo państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Procedura rejestracji ma charakter uproszczony i sprowadza się w zasadzie do samego zgłoszenia przez rolnika swojej działalności, bez potrzeby jej wcześniejszej weryfikacji i zatwierdzenia zgłaszanej działalności. Rejestracji działalności rolnika dokonać należy jednak nie później niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności, składając stosowny wniosek do właściwego ze względu na siedzibę zakładu lub miejsce prowadzenia działalności państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Wzór wniosku o rejestrację dostępny jest na stronie www.agrodoradca.wip.pl w zakładce „wzory dokumentów”. Prowadzenie rolniczego handlu detalicznego bez rejestracji zagrożone jest dotkliwą karą finansową.

Rolniczy handel detaliczny warzywami

Rolniczy handel detaliczny stawia przed zainteresowanym kilka dodatkowych obowiązków, których realizacja warunkuje prawo do korzystania z przywilejów i preferencji związanych z tą bezpośrednią formą dystrybucji wyprodukowanych przez siebie owoców i warzyw. Produkcja i zbywanie owoców i warzyw w ramach rolniczego handlu detalicznego nie może w szczególności stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na zdrowie publiczne. W związku z powyższym rolnik zobowiązany jest do przestrzegania obowiązujących przepisów z zakresu prawa żywnościowego, w tym w szczególności regulacji dotyczących bezpieczeństwa żywności i żywienia oraz wymogów higieny środków spożywczych. W przypadku rolniczego handlu detalicznego obowiązujące przepisy przewidują jednak pewne udogodnienia i uproszczenia na rzecz rolnika. Wymagania higieniczne mogą być jednak stosowane w sposób elastyczny z uwzględnieniem zakresu prowadzonej działalności rolnika, wielkości jego działalności oraz jego specyfiki. W związku z tym w ramach rolniczego handlu detalicznego dopuszcza się stosowanie uproszczonych wymagań higienicznych, do których zalicza się ogólne podstawowe wymogi, które muszą być spełnione, aby został osiągnięty cel jakim jest bezpieczeństwo żywności.

Warzywa i owoce sprzedawane w ramach rolniczego handlu detalicznego muszą także spełniać wymagania w zakresie oznakowania kodem identyfikacyjnym partii produkcyjnej, stosownie do przepisów z zakresu znakowania poszczególnych rodzajów środków oraz znakowania niektórych grup i rodzajów artkułów rolno-spożywczych. Rolnik zainteresowany podjęciem rolniczego handlu detalicznego warzywami i owocami bezpośrednio na rzecz konsumentów powinien również w każdym miejscu zbywania swoich produktów umieścić w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta napis „rolniczy handel detaliczny”, który uwzględniać będzie dodatkowo co najmniej imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny oraz adres miejsca prowadzenia produkcji żywności. Jednym z warunków działalności rolnika w ramach rolniczego handlu detalicznego jest także zakaz zatrudniania na podstawie umowy o pracę, zlecenia, dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze. Rolnik wykonujący działalność w charakterze rolniczego handlu detalicznego został potraktowany jak mikroprzedsiębiorca, który sam czerpie korzyść ze swojej działalności. W przeciwnym razie rolnik nie może skorzystać z preferencji podatkowych. Wyjątkiem od powyższego zakazu objęto jednak prace przy przemiale zbóż, wytłoczeniu oleju lub soku oraz sprzedaży podczas wystaw, festynów, targów.

Działalność rolnicza i sprzedaż warzyw

Dopóki więc nie spełni Pani definicji bycia rolnikiem, dopóty nie będzie mogła Pani prowadzić działalności rolniczej, a tym samym i sprzedaży RHD. Ów status niestety nie jest prosty do zdobycia, bo prócz ziemi obligatoryjne są również kwalifikacje rolnicze. Na marginesie wskazuję, że ustawa o kształtowaniu ustroju rolnego stanowi, że jeżeli nabywana nieruchomość rolna (z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne) ma wejść w skład wspólności majątkowej małżeńskiej, wystarczające jest, gdy określone w ustawie wymogi dotyczące nabywcy nieruchomości rolnej spełnia jeden z małżonków. Oznacza to, że tylko jeden małżonek – przed nabyciem nieruchomości – musi mieć status rolnika indywidualnego. Przepisy o ustroju rolnym stanowią, że wskutek nabycia nieruchomości rolnej, a właściwie wskutek posiadania gospodarstwa rolnego przez małżonków, obydwoje – zarówno mąż, jak i żona – stają się rolnikami w rozumieniu niniejszej ustawy. A zatem rolnikiem można się stać poprzez zawarcie małżeństwa z rolnikiem i późniejsze nabycie (wspólne) gospodarstwa rolnego.

RHD a uprawa warzyw wewnątrz budynków

Co do ostatniego pytania, tj. czy RHD obejmuje również sprzedaż warzyw uprawianych wewnątrz budynków przy użyciu sztucznego oświetlenia, to zgodnie z rozporządzeniem WE nr 852/2004, których należy przestrzegać, aby prowadzić rolniczy handel detaliczny. „Pomieszczenia żywnościowe muszą posiadać odpowiednie naturalne i/lub sztuczne oświetlenie”. Co do działów specjalnych produkcji rolnej, które nie korzystają z preferencji podatkowej to nalezą do niego między innymi:

• uprawy w szklarniach ogrzewanych powyżej 25 m²,
• uprawy w szklarniach nieogrzewanych powyżej 25 m²,
• uprawy w tunelach foliowych ogrzewanych powyżej 50 m².

Na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy o PIT „dochód z działów specjalnych produkcji rolnej może być ustalony na dwa sposoby:

1) jeżeli są prowadzone księgi wykazujące przychody, o których mowa w art. 15 ustawy o PIT (podatkowa księga przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe) – dochodem z działów specjalnych produkcji rolnej jest różnica między przychodem z tytułu prowadzenia tych działów a poniesionymi kosztami uzyskania, powiększonymi o wartość przyrostu stada zwierząt na koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym stadzie w ciągu roku podatkowego.

Podatnik prowadzący działy specjalne produkcji rolnej zobowiązany jest do powiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o zamiarze prowadzenia ksiąg wykazujących przychód. Musi to zrobić przed rozpoczęciem roku podatkowego albo przed rozpoczęciem prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli nastąpiło ono w ciągu roku.

2) jeżeli nie są prowadzone ww. księgi wykazujące przychody – dochód z tego źródła ustala się przy zastosowaniu norm szacunkowych dochodu z określonej powierzchni upraw lub jednostki produkcyjnej zwierzęcej, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów”.

Zobacz również: Czy hodowla koni jest działalnością rolniczą?

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego - Dz.U. 2003 nr 64 poz. 592

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.