Stary dług w KRUS a przekazanie gruntów rolnych dzieciom
• Data: 2023-07-26 • Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Przed 18 laty teściowa przekazała mojemu mężowi i mnie gospodarstwo rolne. W tym czasie obydwoje nie pracowaliśmy i postanowiliśmy zająć się gospodarstwem, rozwijać je. Zupełnie nieświadomi poszliśmy do KRUS, aby się ubezpieczyć. Okazało się, że mamy dług w KRUS od śmierci ojca mojego męża (zmarł w 1995 r.). Wówczas nie było nas stać na spłatę tego długu. Podejmowaliśmy różne prace zawodowe, mieliśmy ubezpieczenie ZUS. W tej chwili ja mam stałą pracę, mąż jest na rencie chorobowej ZUS. Moje pytania są następujące: Czy możemy przekazać w formie darowizny te grunty dzieciom bez obaw, że one będą miały problem z tym długiem, jeśli zgłoszą się do ubezpieczenia w KRUS? Sprawdzałam księgę wieczystą, gospodarstwo nie jest zadłużone, płacimy podatki itp. Jedyny problem to ten KRUS.
Zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w spadku
Skoro Pani teść miał obowiązek opłacania składek, a ich nie uiszczał, możliwe, że dług przeszedł na jego spadkobierców. W przypadku istnienia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników przechodzi ono na spadkobierców.
W tym miejscu zaznaczam, że zgodnie z art. 41b ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Niemniej jednak w trakcie obowiązywania ustawy były zmiany okresu przedawnienia, dlatego też: „Do dnia 2 maja 2004 r. należności z tytułu składek ulegały przedawnieniu z upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym minął termin płatności. Upływ terminu przedawnienia, wynoszącego do dnia 2 maja 2004 r. 5 lat, przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej ten termin powodował skutek wygaśnięcia zobowiązania. Natomiast w przypadku, gdy zobowiązanie to przed ww. datą nie uległo przedawnieniu, to ma do niego zastosowanie zasada bezpośredniego działania ustawy nowej (brak innych reguł intertemporalnych). Oznacza to, że zobowiązanie z tytułu składek nieprzedawnionych przed dniem 2 maja 2004 r., podlega przedawnieniu 10-letniemu.” (wyrok WSA w Kielcach z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 402/09).
Czynności egzekucyjne przerywające bieg przedawnienia
Warunkiem nieprzedawnienia składek jest podjęcie odpowiednich czynności w zakresie egzekucji. Skoro przez tyle lat organ nie przesyłał Państwu żadnych pism dotyczących egzekucji ww. należności, w mojej ocenie istnieje duże prawdopodobieństwo, że zaległości uległy przedawnieniu (aczkolwiek nie ma pewność, bo KRUS mógł coś nadać listem zwykłym lub może Pani o jakimś piśmie nie wiedzieć, ktoś nie przekazał informacji o piśmie itd.).
Zaświadczenia o niezaleganiu z tytułu składek KRUS
Jednakże wskazuję, że do sporządzenia aktu notarialnego celem przeniesienia prawa własności notariusz będzie żądał zaświadczenia o niezaleganiu z tytułu składek KRUS. Nie miałam natomiast dotychczas przypadków, gdy była zaległość odziedziczona, więc nie wiem, czy organ w zaświadczeniu jej również nie ujmie, jeśli takowa by występowała. Sądzę, że może tak uczynić.
Najlepiej jest udać się do placówki i zweryfikować, czy nie zalegacie Państwo na dzień dzisiejszy ze składkami. Z opisu wynika, że wskazany dług istniał ponad 15 lat temu, zatem brak podejmowania czynności ze strony organu spowodowałby przedawnienie się roszczeń. Jeśli roszczenia są przedawnione, podnosi Pani zarzut przedawnienia i organ winien wydać zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami.
Przepisanie gospodarstwa na dzieci w formie darowizny
Skoro księga wieczysta jest wolna od obciążeń, oznacza to, że na pewno nie została ustanowiona z tego tytułu hipoteka. Jest to o tyle ważne, że należności zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu i mogę być ściągane z nieruchomości bezterminowo.
Jeśli okazałoby się, że wskazane zadłużenie już nie istnieje, nie widzę przeszkód, aby przepisać nieruchomość na dziecko i żeby ono mogło się ubezpieczyć w KRUS, o ile spełni ustawowe przesłanki do podlegania takiemu ubezpieczeniu.
Przykłady
Przypadek Ani i Marka
Ania i Marek odziedziczyli gospodarstwo po ojcu Marka. Po latach, kiedy postanowili je rozwinąć, okazało się, że w KRUS istnieje dług z czasów, gdy ojciec nie opłacał składek. Ponieważ przez ponad 10 lat nie otrzymali żadnych pism od KRUS, powołali się na przedawnienie. Po wizycie w placówce KRUS otrzymali zaświadczenie o braku zaległości i bez problemu przepisali gospodarstwo na syna.
Przykład Wojciecha
Wojciech po śmierci matki przejął gospodarstwo i postanowił je przekazać córce w formie darowizny. W trakcie przygotowań do aktu notarialnego okazało się, że KRUS wykazał zaległość sprzed 18 lat. Po sprawdzeniu dokumentacji okazało się, że dług dawno się przedawnił, ale KRUS wymagał złożenia odpowiedniego wniosku o przedawnienie. Po dopełnieniu formalności gospodarstwo zostało bez przeszkód przepisane.
Historia Ewy i Pawła
Ewa i Paweł przejęli gospodarstwo po teściach, jednak przez wiele lat prowadzili inną działalność i nie byli ubezpieczeni w KRUS. Gdy postanowili przekazać gospodarstwo synowi, KRUS odmówił wydania zaświadczenia o niezaleganiu z powodu długu z lat 90. Dopiero po udowodnieniu, że przez cały ten czas nie było żadnych działań egzekucyjnych, organ uznał przedawnienie zadłużenia.
Podsumowanie
Przed przekazaniem gospodarstwa rolnego dzieciom warto dokładnie sprawdzić sytuację w KRUS, zwłaszcza jeśli istnieją obawy o zaległości z przeszłości. Zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników może przejść na spadkobierców, jednak w wielu przypadkach roszczenia te ulegają przedawnieniu po upływie określonego czasu. Brak działań egzekucyjnych ze strony KRUS przez wiele lat zazwyczaj oznacza, że dług nie jest już wymagalny. Aby uniknąć problemów przy przekazaniu nieruchomości, kluczowe jest uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu ze składkami. Dokładna weryfikacja i konsultacja z placówką KRUS mogą pomóc rozwiać wątpliwości i usprawnić proces darowizny.
Oferta porad prawnych
Jeśli masz wątpliwości dotyczące długu w KRUS, spadkowych zobowiązań czy formalności związanych z przekazaniem gospodarstwa rolnego, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci przeanalizować sytuację, zweryfikować ewentualne zaległości i doradzą, jak skutecznie dochodzić swoich praw. Dzięki konsultacji online możesz szybko uzyskać rzetelną pomoc bez wychodzenia z domu, co pozwoli uniknąć niepotrzebnych problemów i przyspieszy załatwienie formalności.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie. Doświadczenie zawodowe zdobywała współpracując z kancelariami prawnymi. Specjalizuje się głównie w prawie gospodarczym, prawie pracy, prawie zamówień publicznych, a także w prawie konsumenckim i prawie administracyjnym. Obecnie prowadzi własną kancelarię radcowską oraz obsługuje spółki i instytucje państwowe.
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
NAJNOWSZE
Zadaj pytanie »
» Dzierżawa ziemi a wysokość emerytury nauczyciela
» Status osoby bezdomnej a współwłasność gospodarstwa rolnego
» Jak zabezpieczyć inwestycję w ziemię rolną przy wsparciu dotacji?
» Dzierżawa gruntu pod reklamę, jak rozliczyć dochód z czynszu?
» Emerytura łączona z ZUS i KRUS, jak uzupełnić brakujące lata składkowe?
