• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Pracuję w rodzinnym gospodarstwie rolnym, jestem domownikiem. Skończyłem studia wyższe inne niż rolnicze, ale jestem ubezpieczony w KRUS-ie już ponad 3 lata. Nie posiadam na własność ziemi i nie dzierżawie żadnej. Mój wuj (brat mamy) chce przepisać na mnie swoją ziemię rolną leżącą w innej gminie – na zasadzie darowizny. Czy jest to możliwe, czy muszę posiadać własne gospodarstwo, może coś jeszcze?
Po pierwsze, wypadałoby zacząć od tego, iż przepisy ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego z dnia 11 kwietnia 2003 r., która wprowadziła istotne zmiany w zakresie możliwości posiadania ziemi rolnej przez osoby niebędące rolnikami, stosuje się do gospodarstw rolnych, w których powierzchnia nieruchomości rolnej jest nie mniejsza niż 1 ha, ale z tym zastrzeżeniem, że przepisów ustawy nie stosuje się do nieruchomości rolnych o powierzchni mniejszej niż 0,3 ha.
Ograniczenia w nabywaniu nieruchomości rolnej dotyczą przede wszystkim tego, że nabywcą może być tylko rolnik indywidualny – czyli taka osoba, która charakteryzuje się cechami zawartymi w art. 6 ustawy („osoba fizyczna będąca właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadająca kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkała w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadząca przez ten okres osobiście to gospodarstwo”).
Zasada, iż nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, wyrażona została w art. 2a ustawy. Nie jest to jednak zasada bezwzględna, co oznacza, że ustawa dopuszcza od niej wyjątki. I tak, zgodnie z ust. 3 pkt 1 lit. a) ograniczenie w nabywaniu nieruchomości rolnych nie obowiązują gdy nabywcą jest osoba bliska zbywcy oraz np. w wyniku dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego (pkt 2 tego przepisu).
Przez „nabycie nieruchomości rolnej”, stosownie do art. 2 pkt 7 ustawy, należy rozumieć przeniesienie własności nieruchomości rolnej lub nabycie własności nieruchomości rolnej w wyniku dokonania czynności prawnej lub orzeczenia sądu albo organu administracji publicznej, a także innego zdarzenia prawnego. Nabycie gospodarstwa rolnego może więc nastąpić na podstawie umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego, nabycia spadku, sprzedaży.
Osobą bliską zbywcy na gruncie ustawy są zstępni (dzieci, wnuki zbywcy), wstępni (rodzice zbywcy), rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, małżonek, osoby przysposabiające i przysposobione.
Tak więc warunkiem przekazania gospodarstwa rolnego przez brata Pana mamy dla Pana nie będzie posiadanie przez Pana cech rolnika indywidualnego, w tym posiadanie wykształcenia rolniczego.
Co istotne, osoby bliskie zbywcy są jedną z kategorii osób wskazanych w art. 2b ustawy, które jako nabywcy nieruchomości rolnej nie są obowiązane do prowadzenia gospodarstwa rolnego, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez nich tej nieruchomości, a w przypadku osoby fizycznej do prowadzenia tego gospodarstwa osobiście. W okresie, o którym mowa, nabyta nieruchomość może być nawet zbyta oraz oddana w posiadanie innym podmiotom.
Potwierdza to uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 czerwca 2017 r., sygn. akt III CZP 24/17: „zbycie nieruchomości rolnej przez nabywcę przed upływem okresu przewidzianego w art. 2b ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (jedn. tekst: Dz.U. z 2016 r., poz. 2052) osobie bliskiej w rozumieniu art. 2 pkt 6 wymienionej ustawy nie wymaga zgody sądu wydanej na podstawie art. 2b ust. 3 tej ustawy”.
Zobacz również: Darowizna ziemi rolnej od rodziców
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.
Zapytaj prawnika
