• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Jestem zatrudniony na pełen etat w firmie i równocześnie prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą (nic związanego z rolnictwem). Nie mam żadnego wykształcenia rolniczego. Chcę wydzierżawić grunt rolny na okres 10 lat. Czy po podpisaniu umowy dzierżawy mogę zostać wpisany jako dzierżawca gruntu rolnego do ewidencji gruntów? Czy uzyskam w gminie zaświadczenie o prowadzeniu gospodarstwa rolnego?
Odpowiedź na pytanie swoją treścią obejmuje trzy problemy, a mianowicie, czy nie będąc rolnikiem można być dzierżawcą, czy uzyska Pan w gminie zaświadczenie o prowadzeniu gospodarstwa rolnego oraz czy taki dzierżawca może zostać wpisany do ewidencji gruntów.
Sama umowa dzierżawy uregulowana jest w Kodeksie cywilnym (dalej K.c.).
Zgodnie z art. 693 § 1 K.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Według ustawy o podatku rolnym na dzierżawcy spoczywa podatek rolny tylko wtedy, gdy umowa dzierżawy została zawarta stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub w związku z uzyskaniem renty strukturalnej.
Przepisy prawa nie zawierają ograniczenia, że dzierżawić ziemię rolną może tylko rolnik. Każda osoba, która jest zainteresowana prowadzeniem działalności rolniczej może prowadzić taką działalność, dzierżawiąc nieruchomość rolną.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadającą kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkałą w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzącą przez ten okres osobiście to gospodarstwo.
Tak więc może Pan zostać dzierżawcą, dzierżawa daje takiej osobie możliwość spełnienia z czasem warunków koniecznych do uznania jej za rolnika indywidualnego.
Zobacz również: Umowa dzierżawy a śmierć wydzierżawiającego
Co się tyczy pytania drugiego. Zgodnie z ustawą z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2017 r., poz. 1892) za gospodarstwo rolne dla celów podatku rolnego uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha fizyczny lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej lub osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej. Natomiast z brzmienia art. 2 pkt 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wynika, że gospodarstwem rolnym jest tylko zorganizowana całość gospodarcza, w odniesieniu do której spełnione są równocześnie dwa warunki:
1) jest to gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 553 K.c., czyli grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego;
2) zorganizowane na gruntach o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych.
W myśl art. 6 ust. 2 pkt 1 tej ustawy, uważa się, że osoba fizyczna osobiście prowadzi gospodarstwo rolne, jeżeli:
a) pracuje w tym gospodarstwie,
b) podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie.
Tylko osobie spełniającej te warunki może zostać wydane zaświadczenie o prowadzeniu gospodarstwa rolnego.
Zobacz również: Umowa ustna dzierżawy gruntu
Umowę dzierżawy należy zarejestrować w ewidencji gruntów i budynków, którą prowadzą starostwa powiatowe. Aby jednak umowa dzierżawy gruntów rolnych została wpisana do rejestru gruntów i budynków musi wynikać to z Rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.
Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 2 tego rozporządzenia, w ewidencji oprócz podstawowych danych dotyczących gruntów i budynków, wykazuje się także dane o gruntach, które są przedmiotem umów dzierżawy, oraz o dzierżawcach tych gruntów, zgłaszanych do ewidencji w związku z przepisami art. 28 ust. 4 pkt 1 (umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat), art. 38 pkt 1 (właściciel gruntów zaliczonych do użytków rolnych lub dzierżawca takich gruntów, jeżeli dzierżawa jest zarejestrowana w ewidencji gruntów i budynków, prowadzi działalność rolniczą na tych gruntach); oraz art. 117 (umowy dzierżawy, zawarte stosownie do art. 2 pkt 6 lit. b ustawy powołanej w art. 122, podlegają rejestracji w ewidencji gruntów i budynków. Zgłoszenia umowy do ewidencji dokonuje wójt gminy, w której sporządzono umowę) ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników lub z przepisami wydanymi na podstawie art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
Ważna uwaga, tylko umowa dzierżawy gruntów rolnych zawarta z osobą spoza kręgu osób wymienionych we wskazanych powyżej przepisach może zostać wpisana do ewidencji i stanowić podstawę domniemania prowadzenia działalności rolniczej.
Dzierżawca nie może być więc:
a) małżonkiem rolnika emeryta lub rolnika rencisty,
b) jego zstępnym lub pasierbem,
c) osobą pozostającą z rolnikiem (emerytem lub rencistą) we wspólnym gospodarstwie domowym,
d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.
Zapytaj prawnika
