• Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Jestem pszczelarzem, rolnikiem ryczałtowym, nie prowadzę firmy. Sprzedaję miód na pobliskim targowisku, chciałbym zatrudnić osobę do sprzedaży produktów z mojej pasieki. W jakiej formie mogę zatrudnić i jakie muszę spełnić wymagania?
Nic nie stoi na przeszkodzie, aby mógł Pan zatrudnić pracownika. Biorąc pod uwagę charakter pracy, powinna być to umowa o pracę. Umowa-zlecenia zostałaby zapewne zakwestionowana przez ZUS, chyba że w odpowiedni sposób by ją Pan sformułował. Aby nie miała cech stosunku pracy, np. w zakresie podporządkowania, wskazywania miejsca pracy i ryzyka pracodawcy.
Zasadniczo bezpiecznie jest zawrzeć umowę o pracę. Zgodnie z treścią Kodeksu pracy (art. 3) „pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników”. Pracodawcą może być każda osoba fizyczna, nie musi prowadzić działalności, nie musi spełniać innych wymogów. Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Możliwe jest zatrudnienie – przez rolnika ryczałtowego danej osoby i bycie przez nią pracownikiem jedynie na mocy umowy o pracę. Lub wybór zlecenia. Osoba „zatrudniona” na zlecenie nie jest pracownikiem a zleceniobiorcą. Podlega ubezpieczeniu jako zleceniobiorca. Od wynagrodzenia wypłacanego z tytułu umowy-zlecenia także należy odprowadzić składki ZUS.
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę podlega obligatoryjnie ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Zatrudniając pracownika, staje Pan jego pracodawcą i płatnikiem składek ZUS.
Zobowiązany jest Pan zgłosić w ZUS-ie siebie jako płatnika składek poprzez złożenie formularza ZUS ZFA oraz zatrudnioną osobę na formularzu ZUS ZUA. Za każdy miesiąc trwania umowy o pracę jest Pan zobowiązany do składania dokumentów rozliczeniowych. Należne składki na ubezpieczenia społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne za pracownika są wykazywane w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA. Raport ZUS RCA dołącza się do deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA Dokumenty rozliczeniowe powinny być przekazywane do ZUS w terminie do 15. dnia danego miesiąca za miesiąc poprzedni i w tym terminie powinny być też opłacane składki.
Pracodawca, który podpisał umowę z rencistą, jest zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, a także na ubezpieczenie zdrowotne. Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Socjalnych uzależnione są od wieku pracownika.
W przypadku umowy o pracę emeryta lub rencistę trzeba zgłosić do ZUS-u na druku ZUS ZUA z kodem ubezpieczenia 01 10 x x, w terminie 7 dni od momentu zatrudnienia (czyli powstania obowiązku ubezpieczeniowego). Jeśli jest to prawo do renty rodzinnej, należy odprowadzić wszystkie składki. Ma Pan obowiązek zgłosić pracownicę do wszystkich ubezpieczeń i rozliczać składki na wszystkie ubezpieczenia, jakim podlegają osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę.
Zgłoszenie należy sporządzić na formularzu ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 2x i przekazać do ZUS w ciągu 7 dni od dnia zatrudnienia. Za każdy miesiąc zatrudnienia należy sporządzać za pracownicę raporty rozliczeniowe z tym samym kodem tytułu ubezpieczenia - raporty ZUS RCA z rozliczonymi składkami od wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i ewentualnie raporty ZUS RSA, informując o wypłacie świadczeń za czas niezdolności do pracy oraz o przerwach w opłacaniu składek.
Nadto jako pracodawca jest Pan płatnikiem podatku dochodowego. Ma Pan więc obowiązek obliczania i pobierania zaliczki na podatek dochodowy w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wypłaci Pan wynagrodzenie i wpłacania jej na konto US.
Zobacz również: Jak założyć działalność na KRUS-ie?
Jako na pracodawcy stoją przed Panem także obowiązki:
Swoje obowiązki w zakresie prowadzenia akt pracowniczych czy rozliczeń może Pan zlecić do biura rachunkowego.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
