Zatrudnienie współmałżonka na umowę o pracę w działalności rolnej

Pierwszeństwo ubezpieczenia ZUS przed ubezpieczeniem KRUS

W zakresie polskiego systemu ubezpieczeń ZUS ma pierwszeństwo przed KRUS-em. Wyrok SA w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2016 r., sygn. akt III AUa 73/16: „Osoba wykonująca inną niż rolnicza pracę zarobkową i ubezpieczona z tego tytułu z ustawowej definicji nie spełnia warunków do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniem rolniczym i nie podlega temu ubezpieczeniu […]. Z przepisów ustawy z 20 grudnia 1990 r. (art. 7 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1) jednoznacznie wynika, że nie stwarzają możliwości wyboru ubezpieczenia. Wręcz przeciwnie, pozwalają na objęcie ubezpieczeniem rolniczym tylko wtedy, gdy nie istnieje inny tytuł ubezpieczenia”.

Wyrok SN z dnia 25 listopada 2005 r., sygn. akt I UK 94/05: „Powszechny system ubezpieczenia społecznego ma pierwszeństwo przed systemem szczególnym, jakim jest system ubezpieczenia społecznego rolników. Wszelkie wątpliwości należy tłumaczyć na rzecz zasady podlegania powszechnemu systemowi ubezpieczenia społecznego”.

Jeżeli dana osoba podlega pod ZUS, to jest to okoliczność wykluczająca ubezpieczenie w KRUS. Jak podaje art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych „obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami”.

Pracownik w świetle prawa

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy za pracownika uważa się osobę pozostającą w stosunku pracy. WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 20 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Ol 132/18: „Z przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników jednoznacznie wynika, że nie stwarzają one możliwości wyboru ubezpieczenia. Wręcz przeciwnie, pozwalają na objęcie ubezpieczeniem rolniczym tylko wtedy, gdy nie istnieje inny tytuł ubezpieczenia. Zatem podleganie przepisom ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników jest możliwe jedynie wtedy, gdy dana osoba nie jest uprawniona do świadczeń z ubezpieczenia społecznego z innych tytułów”. Zatem pełnowymiarowa praca pozarolnicza małżonka rolnika na podstawie umowy o pracę objęta ubezpieczeniem ZUS jest negatywną przesłanką objęcia małżonka ubezpieczeniem w KRUS-ie.

Przepisy Kodeksu pracy nie wykluczają możliwości, aby osoba fizyczna – w tym rolnik – pełniła funkcję pracodawcy. Zgodnie bowiem z art. 3 Kodeksu pracy „pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników”. Ponadto przepisy prawa pracy nie ograniczają możliwości zatrudniania na podstawie umowy o pracę członków rodziny.

Moim zdaniem, jeżeli rolnik zatrudni małżonka na podstawie umowy o pracę, to podstawą ubezpieczenia będzie w tym przypadku stosunek pracy, zatem małżonek jako pracownik będzie podlegał ubezpieczeniu ZUS.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
2. Wyrok SA w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2016 r., sygn. akt III AUa 73/16
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Olsztynie z dnia 20 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Ol 132/18

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.