Działalność gospodarcza składki KRUS i emerytura z ZUS

Rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika lub jego domownika

Skoro wskazał Pan, że otrzymał decyzję pozytywną i przyznano Panu świadczenie z KRUS, to należy założyć, że spełnił Pan warunki do przyznania tego świadczenia. Ponadto złożył Pan wniosek o przyznanie emerytury w ZUS. W związku z tym należy poczekać na wydanie decyzji przez organ.

Jednak kwestia, która Pana interesuje, to prowadzenie przez Pana działalności gospodarczej, gdzie – jak Pan napisał – odprowadzał Pan „podwójne składki w KRUS”. Pyta Pan, czy ta działalność będzie uwzględniona przy rozpoznawaniu wniosku o przyznanie emerytury w ZUS.

Zgodnie z przepisem art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu tej działalności, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli:

1) podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą, lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników;

2) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu .Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu. Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS;

3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym;

4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych;

5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi.

Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązany jest złożyć w KRUS wraz z oświadczeniem, o którym jest mowa w pkt 2).

Zobacz również: Ciągłość zatrudnienia a emerytura

Możliwość prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez ubezpieczonego w KRUS

Kwota podatku od prowadzonej działalności pozarolniczej ma także wpływ na możliwość pozostania przez rolnika lub domownika w ubezpieczeniu społecznym rolników, w kolejnych latach. Do dnia 31 maja każdego roku, po rozliczeniu roku podatkowego, rolnik lub domownik podlegający ubezpieczeniu rolniczemu, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub współpracujący przy jej prowadzeniu, ma obowiązek złożyć w KRUS zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego albo oświadczenie, że kwota należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy nie przekroczyła rocznej kwoty granicznej.

Jeśli kwota tego podatku przekroczy „roczną kwotę graniczną”, a także jeżeli nie zostanie zachowany powyższy termin złożenia zaświadczenia albo oświadczenia, ubezpieczenie rolnika lub domownika ustanie z dniem, do którego rolnik lub domownik zobowiązany był złożyć zaświadczenie (oświadczenie) w jednostce Kasy, chyba że ten rolnik lub domownik zaprzestał prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w sposób trwały lub okresowy przed upływem tego terminu. Osoba ubezpieczona powinna w ciągu 14 dni zgłosić fakt zaprzestania wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Rolnik lub domownik prowadzący dodatkowo pozarolniczą działalność gospodarczą będzie zobowiązany do opłacania miesięcznej składki podstawowej na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w podwójnym wymiarze. Natomiast na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie składka za te osoby opłacana jest w pojedynczej wysokości, tak samo jak za pozostałych ubezpieczonych, którzy nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zobacz również: Zawieszenie działalności a KRUS

Pozarolnicza działalność gospodarcza według ustawy

Pozarolnicza działalność gospodarcza jest to – w rozumieniu ustawy – pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby fizyczne, na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, z wyłączeniem:

1. wspólników spółek prawa handlowego,
2. osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu:

• w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
• z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przez rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się także:

• wznowienie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej po jej okresowym zawieszeniu,
• zmianę rodzaju lub przedmiotu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,

Przez rozpoczynającego współpracę przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej rozumie się tylko tego rolnika lub jego domownika, który w stosunku do osoby prowadzącej taką działalność (zgodnie w przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych) jest: małżonkiem, dzieckiem własnym lub dzieckiem przysposobionym, dzieckiem drugiego małżonka, matką, ojcem, macochą, ojczymem lub osobą przysposabiającą, i pozostaje z tą osobą we wspólnym gospodarstwie domowym.

Skoro, jak Pan wskazywał, odprowadzał Pan w tym czasie składki do KRUS, to znaczy, że spełnił Pan warunki pozostania w systemie ubezpieczenia społecznego rolników. Okres ten powinien zostać uwzględniony przy wydawaniu decyzji przez KRUS. Proszę zweryfikować treść decyzji i okresy podlegania ubezpieczeniu w KRUS.

Zaliczenie okresów ubezpieczenia w ZUS do przyznania prawa i wysokości emerytury rolniczej

Z dniem 8 stycznia 2009 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 228, poz. 1507), która poprzez art. 33 wprowadziła zmiany do ustaw z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm., dalej jako „ustawa”). Zmiany te nie dotyczą osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r., którym emerytura rolnicza przysługuje na dotychczasowych zasadach, bez względu na datę złożenia wniosku o przyznanie świadczenia. Oznacza to, że osobom tym do przyznania prawa i wysokości emerytury rolniczej nadal zalicza się okresy ubezpieczenia z innego tytułu, tj. okresy ubezpieczenia w ZUS. Oczywiście pod warunkiem, że nie zostały one zaliczone do emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia.

Zmiany w ubezpieczeniu społecznym rolników wprowadzone ustawą o emeryturach kapitałowych polegają na tym, że w przypadku osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r. (tak jak w Pana przypadku) nie mają zastosowania przepisy, które pozwalają na uwzględnienie przy ustalaniu prawa i wysokości emerytury rolniczej okresów ubezpieczenia innego niż rolnicze. Okresy te będą mogły być nadal przyjmowane do ustalenia prawa i wysokości renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy.

Prawo do emerytury rolniczej uzyska zatem osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu rolników, a urodzona po dniu 31 grudnia 1948 r., która poza wiekiem emerytalnym (60 lat w przypadku kobiety, 65 lat w przypadku mężczyzn), będzie legitymować się co najmniej 25-letnim okresem podlegania wyłącznie rolniczemu ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu.

Zatem skoro uzyskał Pan świadczenie, to musiał Pan powyższe warunki spełnić. Otwarta pozostaje kwestia zaprzestania prowadzenia przez Pana działalności rolniczej – nie przekazał Pan żadnych informacji na ten temat.

Zbieg prawa do emerytury i renty

Zgodnie z treścią art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), odrębne przepisy określają prawo do pobierania świadczeń w razie zbiegu u jednej osoby prawa do emerytury lub renty z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników. Stosownie do art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291, z późn. zm.) – w razie zbiegu prawa do emerytury z prawem do renty na podstawie ustawy, uprawnionemu przyznaje się jedno świadczenie – wyższe lub wybrane przez uprawnionego, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 3 i 4. Artykuł 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników stanowi, że w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy z prawem do emerytury lub renty z innego ubezpieczenia społecznego, uprawnionemu wypłaca się jedno wybrane przez niego świadczenie, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.

A zatem zasadą jest, że w sytuacji, gdy określona osoba nabywa prawo do więcej niż jednego świadczenia z ubezpieczeń społecznych, wypłaca się jej jedno świadczenie, z reguły wybrane przez zainteresowanego. Przeważnie jest to świadczenie wyższe, dla uprawnionego korzystniejsze.

W myśl art. 33 ust. 2a ustawy o u.s.r., przepisu ust. 2 nie stosuje się do osób uprawnionych jednocześnie do emerytury rolniczej oraz do emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ust. 1, art. 24a lub art. 184 przepisów emerytalnych.

W związku z powyższym, aby uzyskać prawo do wypłaty obu tych świadczeń zbiegowych, należy spełnić wskazane w ustawie warunki, w tym także być osobą urodzoną właśnie po dniu 31 grudnia 1948 r.

ZUS w decyzji wskaże podstawę prawną przyznania (bądź nieprzyznania) prawa do świadczenia i wskaże okresy ubezpieczenia uwzględnione do prawa. Czasami ZUS kwestionuje pewne okresy składkowe lub nieskładkowe z różnych przyczyn. Jednak decyzja powinna zostać wydana w ustawowym terminie. Wówczas – jeżeli decyzja będzie dla Pana niekorzystna, bądź w Pana ocenie nieprawidłowa – będzie Pan mógł się w terminie 30 dni odwołać do sądu.

Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych są skomplikowane i bardzo zawiłe. Należy uwzględniać nowelizacje obowiązujących ustaw. Często uzyskanie prawa do świadczenia obwarowane jest wieloma warunkami i opiera się także na wielu wyjątkach i wyłączeniach. Sprawy z pogranicza KRUS i ZUS należy bardzo szczegółowo analizować. Najczęściej dopiero wydanie przez organ decyzji pozwala na indywidualną ocenę sytuacji i – w razie decyzji negatywnej lub zdaniem ubezpieczonego nieprawidłowej – podjęcie ewentualnych dalszych kroków celem uzyskania należnych świadczeń.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.