• Autor: Bogusław Nowakowski
Nie posiadam statusu rolnika, a myślimy o założeniu dużej pasieki. Mamy doświadczenie w pasiece nieżyjącego ojca, ale jeśli trzeba, przejdziemy odpowiednie szkolenia. Posiadamy działkę o powierzchni 76 arów, a okolica sprzyja takiej działalności. Od czego rozpocząć, aby zyskać status działu specjalnego? W czytanym przeze mnie artykule odnośnie działu specjalnego rolnictwa, przeczytałem, że: „Do prowadzenia działalności rolniczej potrzebny jest status rolnika, który osoba fizyczna nabywa poprzez spełnienie warunków z ustawy o podatku rolnym (art. 1 i 2), z których przy działach specjalnych nie ma znaczenia powierzchnia, lecz przedmiot działalności. Dzieje się tak z uwagi na to, o czym pisze w pkt 3”. Co stanowią te artykuły 1 i 2? Kiedy pszczelarz staje się rolnikiem?
Prowadzenie działu specjalnego produkcji rolnej nie wymaga żadnego specjalnego wykształcenia, a jedynie chęci i działania. Oczywiście można dla zasady skończyć kurs pszczelarza, aby mieć jakiś papierek. Ale nie jest on niezbędny (kurs lub papierek) do prowadzenia działu specjalnego produkcji rolnej w postaci pasieki powyżej 80 rodzin.
Każdy rolnik może być pszczelarzem, ale nie każdy pszczelarz może być rolnikiem (z uwagi na powierzchnię gruntów rolnych, jakie się posiada). Gdy jest się rolnikiem (ma się powyżej 1 ha gruntów rolnych), to pasieka do 80 rodzin jest działalnością rolniczą, a pasieka powyżej 80 rodzin jest działem specjalnym.
Prowadzenie pasieki powyżej 80 rodzin, czyli dział specjalny produkcji rolnej, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Rozporządzenie Ministra rozwoju i finansów z dnia 7 grudnia 2016 r. w sprawie norm szacunkowych dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej ustala dochody w skali roku z tego tytułu. Dla pasiek jest to dochód z jednej rodziny.
ALE: Ministerstwo Finansów stwierdziło, że ustalenie dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej przy zastosowaniu norm następuje tylko w sytuacji, kiedy podatnik nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg. Zatem warto byłoby sprawdzić w swoim urzędzie skarbowym, jakie jest obecnie stanowisko w tym zakresie – czy przy planowanej liczbie rodzin trzeba będzie prowadzić księgę przychodów i rozchodów, czy też nie.
Jeżeli pasieka będzie miała powyżej 80 rodzin, trzeba zdecydować, kto to będzie formalnie prowadził i uzyskiwał dochody, a tym samym rozliczał się z fiskusem z podatków – prowadził dokumentację itd. Trzeba dopełnić formalności z tym związanych.
Zobacz również: Status rolnika indywidualnego
W artykule, jaki Pan zacytował, mowa jest o „statusie rolnika”, a to coś innego niż posiadanie wykształcenia rolniczego. Wykształcenie rolnicze może odnosić się tylko do osoby fizycznej. Natomiast status rolnika to pojęcie odnoszące się do osoby fizycznej, osoby prawnej, jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Jak z tego wynika, aby być podatnikiem podatku rolnego, nie jest potrzebne wykształcenie rolnicze. Konieczne jest natomiast:
Pan (razem z innymi) jest posiadaczem ziemi o powierzchni 0,76 ha.
Jak wskazano powyżej – opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów rolnych o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.
Zobacz również: Hodowla królików pozwolenie
Jako że fizycznie jest to powierzchnia mniejsza niż 1 ha, ani Pan, ani inni współwłaściciele nie jesteście podatnikami podatku rolnego. Nie jesteście posiadaczami gospodarstwa rolnego (gruntów rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha fizycznie).
Ewentualnie, gdyby grunty rolne były dobrej klasy (II, III), to wtedy możliwe jest, że powierzchnia w tzw. hektarach przeliczeniowych wynosi powyżej 1 ha – wtedy byłoby to gospodarstwo rolne i podlegało opodatkowaniu podatkiem rolnym. Oczywiście w razie prowadzenia działów specjalnych produkcji rolnej – grunty z tym związane nie podlegałyby podatkowi rolnemu.
Według ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, gdy mowa jest o rolniku – rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia.
Gdy mowa o działalności rolniczej – rozumie się działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej; o gospodarstwie rolnym – rozumie się każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej; o dziale specjalnym – rozumie się dział specjalny produkcji rolnej, o którym mowa w załączniku do ustawy. A załącznik stanowi, że działem specjalnym produkcji rolnej są pasieki powyżej 80 rodzin.
Ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa nie wprowadziła żadnych zmian w zakresie kwalifikacji rolniczych – informuje Biuro Prasowe Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Aby prowadzić gospodarstwo rolne nie trzeba specjalnych uprawnień, wykształcenia. Jest to niezbędne dla dokonania zakupu gruntu rolnego.
Jednak definicja produkcji rolnej i działów specjalnych zawarta jest także w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Albowiem, zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej.
Jednocześnie w art. 2 ust. 2 ww. ustawy określono, iż działalnością rolniczą w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
Z powyższego przepisu wynika, że ustawodawca dla celów podatku dochodowego precyzuje wyraźnie, co należy rozumieć przez działalność rolniczą. Zgodnie z przedstawioną wyżej definicją działalności rolniczej, podstawową jej cechą jest uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce).
Działami specjalnymi produkcji rolnej, w myśl art. 2 ust. 3 ww. ustawy, są natomiast uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
Z powyższych przepisów wynika, iż działy specjalne produkcji rolnej są wyłączone z działalności rolniczej.
Ponadto, jak wynika z przepisu art. 2 ust. 3a cytowanej wyżej ustawy, „nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nie przekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym »załącznikiem nr 2«”. Czyli – pasieki do 80 rodzin nie są działem specjalnym produkcji rolnej (pkt 11 załącznika nr 2).
Z definicji działalności rolniczej wynika, że podstawową jej cechą jest, jak wyjaśniła Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 7 lutego 2012 r. (IPTPB1/415-279/11-6/KSU) – „(...) uzyskiwanie produktów w stanie nieprzetworzonym, pochodzących z uprawy (produkty roślinne), chowu lub hodowli (produkty zwierzęce). Co oznacza, że wszelkie produkty działalności rolniczej powstają wyłącznie na skutek działania normalnych biologicznych procesów wzrostu. Stan nieprzetworzony to taki stan produktu, który nie różni się zasadniczo od stanu, w jakim produkt znajdował się bezpośrednio po jego wytworzeniu. Produkt przetworzony to taki, który na skutek zastosowanych względem niego procesów technologicznych nabrał nowych cech właściwości”.
Jedną z form działalności, o której z całą pewnością możemy powiedzieć, że to działalność rolnicza, jest pszczelarstwo. Związane jest ono nie tylko z hodowlą pszczół, lecz również z produkcją miodu.
* Stan prawny ze stycznia 2017 r.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Bogusław Nowakowski
Zapytaj prawnika
