• Autor: Michał Berliński
Mój syn jest ubezpieczony w KRUS-ie od 2,5 roku. Czy teraz może podjąć pracę na jakiejkolwiek zasadzie (umowa o pracę, umowa o dzieło lub umowa zlecenie) lub założyć działalność gospodarczą, nie tracąc przy tym możliwości ubezpieczenia w KRUS-ie, lub wrócić do KRUS-u w każdej chwili, gdyby coś się nie udało?
Chcąc odpowiedzieć na Pani pytanie w sposób kompleksowy oraz pełny, należy wyjść od wskazania różnicy pomiędzy opłacaniem ubezpieczenia w ZUS, a w KRUS. Składki w ZUS opłacane są przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą regulowaną przez odmienne przepisy. Ubezpieczenie w KRUS-ie zaś zarezerwowane jest dla rolników. Ustawa precyzyjnie wskazuje, kogo uważa się za rolnika a kogo za domownika rolnika. Zgodnie bowiem z treścią art. 6 ustawy rolnikiem jest pełnoletnia osoba fizyczna, zamieszkująca i prowadząca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. Dodatkowo ubezpieczonym w rolniczej Kasie może być nie tylko rolnik ale również domownik rolnika.
Zobacz również: Czy można płacić KRUS i pracować?
Ustawa za domownika rozumie osobę bliską rolnikowi, która:
W tym miejscu ustawa precyzuje również, kiedy domownik lub rolnik nie może podlegać ubezpieczeniu społecznemu w KRUS-ie. Ma to miejsce w przypadku, gdy rolnik lub domownik będzie podlegał innemu ubezpieczeniu społecznemu.
Podleganie innemu ubezpieczeniu społecznemu w przypadku syna będzie miało miejsce gdy syn zostanie zatrudniony na umowę o pracę lub umowę zlecenie- gdyż obie te umowy rodzą konieczność zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych- w tym przypadku w ZUS. Pamiętajmy bowiem, że podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę wiąże się z obowiązkowym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym oraz zdrowotnym w ZUS- bez żadnych wyjątków. To zaś oznacza utratę prawa do opłacania ubezpieczenia w KRUS-ie.
Zawarcie umowy zlecenia od pewnego czasu wiąże się również z koniecznością objęcia takiej osoby ubezpieczeniem społecznym w ZUS oraz koniecznością opłacania podatku dochodowego PIT od tejże umowy. W tym przypadku ustawodawca przewidział jednak wyjątek w postaci progu dochodowego, który nie może zostać przekroczony.
Zgodnie bowiem z treścią ust. 1 art. 5b „rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy, został objęty innym ubezpieczeniem społecznym z tytułu wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), lub powołania do rady nadzorczej, podlega nadal temu ubezpieczeniu w okresie wykonywania umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, lub pełnienia funkcji w radzie nadzorczej, pomimo objęcia go z tego tytułu innym ubezpieczeniem społecznym, jeżeli przychód osiągany z tego tytułu w rozliczeniu miesięcznym nie przekracza kwoty równej minimalnemu wynagrodzeniu za pracę, ustalonemu na podstawie odrębnych przepisów”.
Zobacz również: KRUS a umowa o dzieło
Wobec powyższego bez problemu Pani syn może zawrzeć cywilnoprawna umowę-zlecenia, jednakże musi pamiętać, aby jego wynagrodzenie nie przekraczało kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w tym roku wynosi 2100 zł brutto, zaś od 1 stycznia 2019 roku wynosić będzie 2250 zł brutto. Koniecznie w tym przypadku musi Pani jednak pamiętać o zgłoszeniu tego faktu również w swojej placówce KRUS. Od daty zawarcia umowy przez syna ma on na to 14 dni – przekroczenie tego terminu może skutkować utratą praw syna do rolniczego ubezpieczenia społecznego w KRUS. Również syn w tym przypadku powinien informować KRUS o wysokości osiągniętego dochodu. Z uwagi na brak jasnej regulacji ustawowej praktyka KRUS jest różna i zależy od przyjętej przez konkretną placówkę. Niewykluczone, że obowiązek zgłaszania dochodu będzie ciążył na Pańskim synu w każdym miesiącu – niezależnie od wysokości uzyskanego dochodu.
Brak jest również przeciwwskazań, aby syn zawarł umowę o dzieło. Umowa o dzieło po jej zawarciu nie rodzi konieczności zgłoszenia tego faktu do ubezpieczeń społecznych, a tym samym nie skutkuje wykluczeniem z ubezpieczenia w KRUS-ie. Brak jest w tym przypadku również limitu wynagrodzenia, inaczej, niż ma to miejsce przy umowie-zleceniu. Po wykonaniu przez Pani syna umowy o dzieło, ma on obowiązek wystawienia rachunku, na którym umieszczone powinny być koszty uzyskania przychodów oraz kwota należnego wynagrodzenia.
Podsumowując powyższe, należy wskazać, że istnieją dwie możliwości zatrudnienia syna, które nie spowodują wykluczenia syna z ubezpieczeń społecznych w KRUS-ie. W przypadku zaś gdy syn podejmie pracę na umowę o pracę, założy działalność gospodarczą (nie rolniczą) lub podejmie pracę na umowę zlecenie i przekroczy limit – to zostanie wykluczony z ubezpieczenia rolniczego. Niemniej jednak nie ma przeszkód, by do niego powrócił – na zasadach opisanych powyżej, tzn. jako domownik i gdy będzie spełniał dalej przewidziane prawem warunku.
Zobacz również: Jak zgłosić do KRUS podjęcie pracy?
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Michał Berliński
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, a teraz jako asesor komorniczy i kierownik kancelarii. W 2018 roku ukończył także projekt edukacyjny „Pracownia Liderów Prawa” – program naukowy pod patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.
Zapytaj prawnika
