• Autor: Michał Berliński
Sprawa dotyczy zakupu działki rolnej pod zabudowę zagrodową przez nierolnika. Chcielibyśmy z mężem kupić działkę rolną powyżej 1 hektara, która w planie zagospodarowania przestrzennego dopuszcza zabudowę zagrodową. Nie jesteśmy rolnikami, ale chcielibyśmy zakupić tę działkę w celu wybudowania domu oraz uprawy pozostałej części rolnej. Ja posiadam studia rolnicze, a mąż ukończył kurs pszczelarski. Czy w takiej sytuacji będziemy w stanie kupić działkę powyżej 1 hektara i uzyskać zgodę na zabudowę zagrodową? Jakie możemy napotkać przeszkody? Nasz notariusz poinformował nas, że jeśli nie posiadamy na własność lub nie dzierżawimy nieruchomości rolnej o powierzchni 1 ha przeliczeniowego, możemy nie uzyskać zgody od agencji rozwoju rolnictwa na zakup ziemi, czy to prawda? Co powinniśmy zrobić w takiej sytuacji?
Na samym wstępie warto wskazać, iż zasady obrotu nieruchomościami rolnymi uległy znacznej zmianie w kwietniu 2016 roku. Owe zmiany niejako spowodowały zastój na rynku obrotu nieruchomościami rolnymi i wprowadziły spory chaos skutkujący znacznym spadkiem sprzedaży tych nieruchomości co również spowodowało zastój inwestycyjny. Na szczęście ustawodawca poszedł po przysłowiowy „rozum do głowy” i sprecyzował swoje regulacje w kolejnych nowelizacjach. Aktualnie bez żadnych przeszkód można nabywać nieruchomości, w tym nieruchomości rolne o powierzchni nieprzekraczającej 1,0 ha. Nieruchomości o powierzchni większej również mogą stać się przedmiotem obrotu gospodarczego, lecz pod pewnymi warunkami.
Zgodnie z treścią art. 2a ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego:
„1. Nabywcą nieruchomości rolnej może być wyłącznie rolnik indywidualny, chyba że ustawa stanowi inaczej. Jeżeli nabywana nieruchomość rolna albo jej część ma wejść w skład wspólności majątkowej małżeńskiej wystarczające jest, gdy rolnikiem indywidualnym jest jeden z małżonków.
2. Powierzchnia nabywanej nieruchomości rolnej wraz z powierzchnią nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rodzinnego nabywcy nie może przekraczać powierzchni 300 ha użytków rolnych ustalonej zgodnie z art. 5 ust. 2 i 3”.
Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż od 30 kwietnia 2016 roku nabywcami ziemi rolnej mogą być rolnicy indywidualni, kościoły, parki narodowe, jednostki samorządu oraz Skarb Państwa. Od razu należy wyjaśnić pojęcie- rolnik indywidualny. Rolnikiem indywidualnym – w rozumieniu ustawy – jest osoba która posiada kwalifikacje rolnicze i nie więcej niż 300 ha, dodatkowo od 5 lat mieszka na terenie gminy, gdzie posiada działkę rolną i od pięciu lat samodzielnie na niej gospodaruje. Jednym z nich jest posiadanie na terenie tej samej gminy działkę rolną. Dodatkowym warunkiem jest fakt zamieszkiwania na terenie tejże gminy od 5-ciu lat. Ustawa przewiduje, że nie tylko osoby z wykształceniem wyższym rolniczym mogą być uznani za rolników indywidualnych. Zgodnie z ustawą „osobą posiadającą kwalifikacje rolnicze jest osoba, która ma:
a) wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, zasadnicze branżowe, średnie, średnie branżowe lub wyższe lub
b) tytuł kwalifikacyjny lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
c) wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem, albo wykształcenie średnie lub średnie branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
d) wykształcenie podstawowe, gimnazjalne, zasadnicze zawodowe lub zasadnicze branżowe inne niż rolnicze i posiada co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie”.
Wśród akceptowalnych kierunków studiów występują również takie jak: weterynaria, zootechnika, rybactwo, ogrodnictwo i architektura krajobrazu oraz oczywiście rolnictwo.
Zobacz również: Pozwolenie na budowę na działce siedliskowej
W związku z powyższym jeśli nie spełnia Pani bądź mąż jakiegokolwiek warunku z tych opisanych powyżej, to notariusz przy czynności będzie oczekiwał zgody Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Jest to warunek konieczny. Z tego, co Pani opisuje, nie spełniacie warunku posiadania innej ziemi rolnej, inne warunki są spełnione. W związku z powyższym na zakup takiej nieruchomości należy mieć wystawioną przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zgodę. Wniosek składa się do Ośrodka, a ten zwykle odpowiada w terminie miesiąca. Wskazać należy, że to sprzedawca też może zwrócić się do ośrodka informując, że chce sprzedać tę ziemię, a dotychczas nie zgłosił się do niego żaden rolnik, dlatego też chciałby sprzedać ją Państwu bowiem macie wykształcenie rolnicze itp. Dobrze, gdyby sprzedawca ogłosił o sprzedaży np. w lokalnej prasie i tym udokumentował, że nikt poza Państwem nie chce kupić tej działki. Praktyka pokazuje też, że gdy sprzedawca zwraca się do Ośrodka, częściej dostaje zgodę, niż jak robi to potencjalny nabywca. Ograniczenia te nie obowiązują w przypadku dokonania darowizny nieruchomości rolnej na rzecz osób najbliższych, takich jak dzieci, wnuki czy też np. rodzeństwo.
Zobacz również: Czy rolnik może budować dom na działce rolnej?
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Michał Berliński
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, a teraz jako asesor komorniczy i kierownik kancelarii. W 2018 roku ukończył także projekt edukacyjny „Pracownia Liderów Prawa” – program naukowy pod patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.
Zapytaj prawnika
